Σελίδες

Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2014

Η προσέγγιση της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών

Βρυξέλλες 7.2.2014
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 

 1. ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΓΡΙΩΝ ΕΙΔΩΝ: ΜΙΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΗ, ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟ Στις μέρες μας παρατηρείται σημαντική απότομη αύξηση του παράνομου διασυνοριακού εμπορίου άγριων ειδών χλωρίδας και πανίδας (εμπορία άγριων ειδών) παγκοσμίως. Το παράνομο αυτό εμπόριο έχει εξελιχθεί σε ...
μία από τις επικερδέστερες εγκληματικές δραστηριότητες σε παγκόσμια κλίμακα. Η εμπορία άγριων ειδών δεν συνιστά νέο φαινόμενο, αλλά η κλίμακα, η φύση και ο αντίκτυπός της έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία έτη. Σε πρόσφατο ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών1, η εμπορία άγριων ειδών χαρακτηρίζεται ως «σοβαρό οργανωμένο έγκλημα» που διαπράττεται από τους ίδιους τύπους παγκόσμιων ομάδων οργανωμένου εγκλήματος που ευθύνονται για δραστηριότητες όπως η εμπορία ανθρώπων και η διακίνηση ναρκωτικών και όπλων. Καθώς χρησιμοποιείται από ορισμένες πολιτοφυλακές για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους, έχει αναγνωριστεί, τόσο από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών όσο και στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας, ότι η λαθροθηρία και η εμπορία άγριων ειδών συγκαταλέγονται στους παράγοντες όξυνσης της αστάθειας στην κεντρική Αφρική και συνιστούν απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή2. Ορισμένα αριθμητικά στοιχεία σχετικά με τον όγκο και την αξία της εμπορίας άγριων ειδών3 Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός αφρικανικών ελεφάντων που θανατώνονται παράνομα διπλασιάστηκε κατά την τελευταία δεκαετία και η ποσότητα ελεφαντόδοντου που κατασχέθηκε τριπλασιάστηκε. Το 2012 θανατώθηκαν περίπου 22 000 ελέφαντες από λαθροθήρες. Το 2013 κατασχέθηκαν περισσότεροι από 40 τόνοι παράνομου ελεφαντόδοντου. Ο πληθυσμός των αφρικανικών ελεφάντων, που υπολογιζόταν σε 500 000, είναι πιθανόν σήμερα να μειώνεται σε όλες τις υποπεριφέρειες της Αφρικής. Η λαθροθηρία ρινόκερου έχει αυξηθεί σημαντικά στη νότια Αφρική. Το 2013 περισσότερα από 1000 ζώα έπεσαν θύματα λαθροθηρίας, έναντι 13 το 2007. Συνολικά, από το 2010 περίπου 2 500 ζώα έχουν αποτελέσει αντικείμενο λαθροθηρίας στη νότια 1 Εγκρίθηκε από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη και εν συνεχεία από το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών. 2 Έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, της 20ής Μαΐου 2013, S/2013/297, ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 2121 (2013). 3 Όπως ισχύει για όλες τις παράνομες δραστηριότητες, είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί ο όγκος και η αξία της εμπορίας άγριων ειδών. Το γεγονός ότι επί του παρόντος διατίθενται περιορισμένοι πόροι στις περισσότερες χώρες για την καταπολέμηση του εγκλήματος αυτού σημαίνει ότι πιθανότατα τα πραγματικά αριθμητικά στοιχεία είναι πολύ μεγαλύτερα. 3 Αφρική, αριθμός που αντιστοιχεί στο 80% του συνολικού πληθυσμού των αφρικανικών ρινόκερων. Εάν συνεχιστεί η αύξηση της λαθροθηρίας στη νότια Αφρική με τον ίδιο ρυθμό, έως το 2016 ο πληθυσμός των ρινόκερων θα αρχίσει να μειώνεται. Ο παγκόσμιος πληθυσμός τίγρεων, που πριν από έναν αιώνα ανερχόταν σε 100 000, έχει μειωθεί σε λιγότερες από 3 500 σήμερα. Η λαθροθηρία ευθύνεται για το 78% των θανάτων τίγρεων της Σουμάτρας. Η αξία μεταπώλησης του κέρατος ρινόκερου εκτιμάται σε περίπου 40 000 ευρώ/χιλιόγραμμο (η τρέχουσα τιμή 1 χιλιόγραμμου χρυσού ανέρχεται σε περίπου 31 000 ευρώ), ενώ η τιμή του ακατέργαστου ελεφαντόδοντου αγγίζει τα 620 ευρώ/χιλιόγραμμο στη μαύρη αγορά. Τα οστά τίγρεως πωλούνται σε τιμές που φθάνουν έως και τα 900 ευρώ/χιλιόγραμμο. Εκτιμάται ότι η παράνομη υλοτομία αντιστοιχεί περίπου στο 30% του παγκόσμιου εμπορίου ξυλείας και συμβάλλει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% στην αποψίλωση τροπικών δασών στην κεντρική Αφρική, τον Αμαζόνιο και τη νοτιοανατολική Ασία. Εκτιμάται ότι η παγκόσμια αξία της παράνομης αλιείας ισούται με 10 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στο 19% της αναφερόμενης αξίας των αλιευμάτων. Η αύξηση της εμπορίας άγριων ειδών οφείλεται κυρίως στην έντονη και ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα άγριων ειδών, κυρίως σε περιοχές της Ασίας4, στη φτώχεια, την ανεπαρκή διακυβέρνηση, την αστάθεια και τις καταστάσεις κρίσης σε βασικές περιοχές προέλευσης και διευκολύνεται από τα κενά στην επιβολή του νόμου και τις ανεπαρκώς αποτρεπτικές κυρώσεις. Η εμπορία άγριων ειδών συνιστά σοβαρή απειλή για τη βιοποικιλότητα και την αειφόρο ανάπτυξη. Εμβληματικά είδη, όπως οι ελέφαντες, οι ρινόκεροι, οι ανθρωποειδείς πίθηκοι, οι τίγρεις ή οι καρχαρίες πλήττονται ιδιαιτέρως από την εμπορία άγριων ειδών, σε βαθμό ώστε να απειλείται η επιβίωση ορισμένων από τα είδη αυτά σε άγρια κατάσταση. Η λαθροθηρία ελεφάντων και ρινόκερων έχει ανέλθει στα υψηλότερα επίπεδα στην πρόσφατη ιστορία, υπονομεύοντας την αποκατάσταση του αριθμού τους που είχε παρατηρηθεί τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, η εμπορία άγριων ειδών αφορά πολύ περισσότερα είδη ζώων και φυτών (π.χ. κοράλλια, ερπετά, παγκολίνοι, φυτά και ζώα που χρησιμοποιούνται στην ιατρική) και προϊόντων (ξυλεία, ξυλάνθρακας και θηράματα). Επίσης απειλείται η δημόσια υγεία λόγω της διάδοσης ασθενειών, καθώς τα ζώα διακινούνται παράνομα χωρίς κανενός είδους υγειονομικό έλεγχο. Η εμπορία άγριων ειδών στερεί από ορισμένους από τους πλέον περιθωριοποιημένους πληθυσμούς του κόσμου, περιλαμβανομένων κοινοτήτων αυτοχθόνων, σημαντικές ευκαιρίες βιώσιμου βιοπορισμού. Τα προϊόντα άγριων ειδών αποτελούν σημαντικό τομέα της οικονομίας σε πολλές ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, άμεσα ή έμμεσα, π.χ. μέσω του τουρισμού. Οι κυβερνήσεις χάνουν σημαντικές πηγές εσόδων λόγω του παράνομου εμπορίου άγριων ειδών, ενώ ωφελούνται τα διεθνή δίκτυα εγκληματικότητας. Η εμπορία άγριων ειδών συνδέεται στενά με τη διαφθορά και τις ροές παράνομου χρήματος, για 4 Η Κίνα, για παράδειγμα, είναι ο σημαντικότερος προορισμός τελικής χρήσης ελεφαντόδοντου, ενώ το Βιετνάμ αντίστοιχα κέρατος ρινόκερου. 4 παράδειγμα μέσω της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, και επηρεάζει αρνητικά το κράτος δικαίου και τη χρηστή διακυβέρνηση. Η εμπορία άγριων ειδών στοιχίζει και ανθρώπινες ζωές: εκτιμάται ότι 1 000 θηροφύλακες έχουν χάσει τη ζωή τους στο πλαίσιο επιχειρήσεων κατά της λαθροθηρίας την τελευταία δεκαετία. Η ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική αγορά προορισμού για παράνομα προϊόντα άγριων ειδών, με σημαντική ζήτηση να καταγράφεται κυρίως για είδη που πωλούνται σε υψηλές τιμές στη μαύρη αγορά. Παράλληλα, οι μεγαλύτεροι λιμένες και αερολιμένες της ΕΕ αποτελούν σημαντικά σημεία διέλευσης για τις δραστηριότητες παράνομης εμπορίας, ειδικότερα μεταξύ Αφρικής και Ασίας. Ετησίως πραγματοποιούνται περίπου 2 500 κατασχέσεις προϊόντων άγριων ειδών στην ΕΕ5. Επίσης ορισμένα σπάνια είδη πτηνών, κοραλλιών, ιχθύων και χελωνών διακινούνται παράνομα από κράτη μέλη της ΕΕ, εντός της ΕΕ ή προς τρίτες χώρες. Σύμφωνα με την Ευρωπόλ, αυξάνεται ο ρόλος των ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος στην εμπορία άγριων ειδών εντός της ΕΕ, λόγω της προσδοκώμενης υψηλής κερδοφορίας της με χαμηλό κίνδυνο εντοπισμού και χαμηλά επίπεδα κυρώσεων6. Η νέα κλίμακα και διάσταση της εμπορίας άγριων ειδών προσέλκυσε την προσοχή των πολιτικών φορέων, και αναλήφθηκαν μεταξύ άλλων πρωτοβουλίες από διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ7. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την εκπόνηση ειδικού σχεδίου δράσης της ΕΕ8, ενώ η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξέφρασε την έντονη ανησυχία της τον Δεκέμβριο του 2012. Οι ηγέτες των χωρών της G8, καθώς και οι υπουργοί Οικονομικών των αφρικανικών χωρών και οι ηγέτες του Φόρουμ Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC) δεσμεύθηκαν, το 2013, να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να επιστήσει την προσοχή στην επείγουσα ανάγκη για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του παγκόσμιου προβλήματος της εμπορίας άγριων ειδών. Γίνεται απολογισμός και αξιολόγηση των υφιστάμενων μέτρων της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ειδών τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο (μέρος 2) όσο και εντός της ΕΕ (μέρος 3). Τέλος, αποτελεί αφετηρία διαλόγου σχετικά με τη μελλοντική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την παράνομη εμπορία άγριων ειδών. 
2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΡΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΓΡΙΩΝ ΕΙΔΩΝ Η ΕΕ έχει υποστηρίξει ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών για την ενίσχυση των διεθνών προσπαθειών για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών. 5 Illegal Wildlife Trade and the European Union: an analysis of EU-TWIX seizure data for the period 2007-2011 (Παράνομο εμπόριο άγριων ειδών: μια ανάλυση των δεδομένων σχετικά με τις κατασχέσεις ΕΕ-TWIX για e_b_uτην περίοδο 2007-2011). Έκθεση που εκπονήθηκε για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 6 Ευρωπόλ, Serious and Organized Threat Assessments (Αξιολογήσεις απειλών όσον αφορά το σοβαρό και το οργανωμένο έγκλημα) 2011, 2012, 2013. 7 Η Γερμανία, από κοινού με την Γκαμπόν, διοργάνωσε παράλληλη εκδήλωση υψηλού επιπέδου κατά την Υπουργική Εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης τον Σεπτέμβριο του 2013• η Γαλλία πραγματοποίησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Αφρική στις 5 Δεκεμβρίου 2013• το Ηνωμένο Βασίλειο διοργανώνει διάσκεψη υψηλού επιπέδου σχετικά με το παράνομο εμπόριο άγριων ειδών στις 13 Φεβρουαρίου 2014. 8 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2014 ((2013/2747(RSP)). 5 2.1. Ρύθμιση του εμπορίου Σκοπός της Σύμβασης για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES) είναι να διασφαλίσει ότι το διεθνές εμπόριο 35 000 περίπου προστατευόμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας δεν συνιστά απειλή για την επιβίωσή τους. Τον Μάρτιο του 2013 τα συμβαλλόμενα μέρη στη CITES συμφώνησαν επί μιας σειράς συγκεκριμένων δράσεων κατά της λαθροθηρίας και της παράνομης εμπορίας ορισμένων ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση (π.χ. ελέφαντες, ρινόκεροι, τίγρεις, τροπική ξυλεία). Η ΕΕ στηρίζει ευρέως τη Σύμβαση και έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο για την έγκριση των εν λόγω δράσεων. Στον τομέα της παράνομης εμπορίας ξυλείας, η ΕΕ έχει συνάψει διμερείς εθελοντικές συμφωνίες εταιρικής σχέσης μέσω των οποίων στηρίζει τις χώρες εταίρους στην ενίσχυση της διαχείρισης του δασικού τομέα και τη θέσπιση ενός εθνικού συστήματος ιχνηλασιμότητας και επαλήθευσης της νομιμότητας. Το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (FLEGT) συμπληρώθηκε από τον κανονισμό της ΕΕ για την ξυλεία, ώστε να διασφαλίζεται ότι η ξυλεία και τα προϊόντα ξυλείας που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ προέρχονται από νόμιμες πηγές. Η ΕΕ επίσης ηγείται του αγώνα για την καταπολέμηση της παράνομης, λαθραίας και άναρχης (ΠΛΑ) αλιείας σε διεθνές επίπεδο, προάγοντας την έγκριση ολοκληρωμένων μέτρων σχετικά με την αγορά και τον έλεγχο και την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων στις περιφερειακές οργανώσεις διαχείρισης της αλιείας, στον Οργανισμό Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), στον ΟΗΕ και στην Interpol. Η ΕΕ έχει παράσχει τεχνική βοήθεια σε περισσότερες από 50 τρίτες χώρες για την ενίσχυση της συμμόρφωσής τους με τις διεθνείς υποχρεώσεις για την καταπολέμηση της ΠΛΑ αλιείας. Ως μέτρο έσχατης ανάγκης, εάν οι τρίτες χώρες αρνούνται να συνεργαστούν, η ΕΕ μπορεί να τις εντάξει σε μαύρη λίστα και κατά συνέπεια να αποκλείσει τις χώρες αυτές από τις εμπορικές συναλλαγές προϊόντων αλιείας με την ΕΕ. Η ΕΕ έχει συμπεριλάβει διατάξεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της αποτελεσματικής εφαρμογής των πολυμερών συμφωνιών για το περιβάλλον, καθώς και διατάξεις που αφορούν το εμπόριο σε τομείς όπως η δασοκομία και η αλιεία σε όλες τις πρόσφατες συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών (ΣΕΣ) που συνάπτει με τρίτες χώρες (π.χ. με Κεντρική Αμερική, Κολομβία/Περού, Σινγκαπούρη). Η ΕΕ ακολουθεί την ίδια προσέγγιση και στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για ΣΕΣ με π.χ. τον Καναδά, την Ιαπωνία, την Ταϊλάνδη, τις ΗΠΑ και το Βιετνάμ. Επιπροσθέτως, η ΕΕ προβλέπει πρόσθετες εμπορικές προτιμήσεις μέσω του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ+) προς ευάλωτες αναπτυσσόμενες χώρες που κυρώνουν και εφαρμόζουν διεθνείς συμβάσεις για την αειφόρο ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της CITES. 2.2. Επιβολή των κανόνων Σε πολλές χώρες προέλευσης, διέλευσης ή τελικής αγοράς που επηρεάζονται από τη λαθροθηρία και το παράνομο εμπόριο άγριων ειδών, οι πόροι και η δέσμευση των εθνικών φορέων επιβολής του νόμου δεν επαρκούν για την εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων. Η αποτελεσματική επιβολή του νόμου εξακολουθεί να αποτελεί καίρια πρόκληση και οι διαδρομές του παράνομου εμπορίου μπορούν εύκολα να ανασχεδιαστούν προκειμένου να εκμεταλλευτούν αδύναμους κρίκους στην παγκόσμια αλυσίδα επιβολής του νόμου. 6 Όντας ο βασικός χορηγός βοήθειας (1,73 εκατομμύρια ευρώ) προς τη Διεθνή κοινοπραξία για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας εις βάρος άγριων ειδών (International Consortium to Combat Wildlife Crime - ICCWC)9, η Επιτροπή αποσκοπεί στην αντιμετώπιση ορισμένων από αυτές τις προκλήσεις. Η κοινοπραξία εστιάζει στην ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών ασφαλείας σε διεθνές επίπεδο, στον συντονισμό των προσπαθειών επιβολής, καθώς και στην ενίσχυση της ικανότητας επιβολής και συμμόρφωσης, ενθαρρύνοντας π.χ. τις χώρες να κάνουν χρήση της αναλυτικής δέσμης εργαλείων της για την εγκληματικότητα εις βάρος άγριων ειδών και του δάσους (Wildlife and Forest Crime Analytical Toolkit). 2.3. Υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας και δράσης Η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη είναι συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διακρατικού οργανωμένου εγκλήματος (UNTOC), η οποία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ειδών, στον βαθμό που η οργανωμένη εμπορία άγριων ειδών αναγνωρίζεται ως «σοβαρή μορφή οργανωμένου εγκλήματος», δηλαδή τιμωρείται με μέγιστη ποινή τουλάχιστον τετραετούς κάθειρξης. Επί του παρόντος το εν λόγω κατώτατο όριο ποινής δεν τηρείται σε όλα τα κράτη μέλη για περιπτώσεις παράνομης εμπορίας άγριων ειδών. Ένα άλλο σημαντικό μέσο είναι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς, την οποία δεν έχει κυρώσει ακόμη ένα κράτος μέλος10. Μέχρι σήμερα η ανάληψη συγκεκριμένων και εξειδικευμένων δράσεων για την παράνομη εμπορία άγριων ειδών στο πλαίσιο αμφότερων των συμβάσεων παραμένει περιορισμένη. Τα πλεονεκτήματα ειδικών μέσων, όπως π.χ. ενός πρόσθετου πρωτοκόλλου στη UNTOC, θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω ανάλυσης. Η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης, η οποία καθορίζει τα πρότυπα και αξιολογεί την εφαρμογή των μέτρων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες συμπεριέλαβε το 2012 το «περιβαλλοντικό έγκλημα» στον κατάλογο ποινικών αδικημάτων που πρέπει να θεωρούνται σημαντικά για τα μέτρα κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες11. Εργαλεία, όπως κατευθυντήριες γραμμές, για τη διευκόλυνση της εφαρμογής της εν λόγω νέας σύστασης θα μπορούσαν ενδεχομένως να φανούν χρήσιμα στο πλαίσιο της καταπολέμησης της εμπορίας άγριων ειδών. Σε διπλωματικό επίπεδο, η ΕΕ έχει θέσει το πρόβλημα της εμπορίας άγριων ειδών απευθείας στις βασικές χώρες προέλευσης και ζήτησης, μεταξύ άλλων μέσω των αντιπροσωπειών της ΕΕ. Έως σήμερα, επίκεντρο της διεθνούς δράσης ήταν η Αφρική. Η διπλωματική στρατηγική της ΕΕ θα μπορούσε να επωφεληθεί τόσο από την ενίσχυση της συνεργασίας με βασικές χώρες ζήτησης12 και με άλλες περιφέρειες όπου ανθεί η παράνομη εμπορία άγριων ειδών, αλλά και στο πλαίσιο διαλόγου υψηλού επιπέδου και εταιρικών σχέσεων σε περιφερειακό επίπεδο, όπως συνέβη για την καταπολέμηση της ΠΛΑ αλιείας. Σε αυτό το πλαίσιο έχουν 9 Η ICCWC απαρτίζεται από τη CITES, την Interpol, το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC), την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων. 10 Γερμανία. 11 FATF International standards on combatting money laundering and the financing of terrorism and proliferation 2012 (Διεθνή πρότυπα της ΟΧΔ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση και διάδοση της τρομοκρατίας 2012). http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF_Recommendations.pdf 12 Η πρόσφατη συμφωνία που υπεγράφη από τον επίτροπο κ. Potocnik και τον υπουργό Περιβαλλοντικής Προστασίας της Κίνας κ. Zhou Sengxian σχετικά με τις κοινές προσπάθειες για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών συνιστά έμπρακτο παράδειγμα αυτής της προσέγγισης. 7 επίσης διατυπωθεί ορισμένες άλλες ιδέες, όπως η ενίσχυση της προσέγγισης της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και το ενδεχόμενο διορισμού ειδικού αντιπροσώπου ή απεσταλμένου του ΟΗΕ, ο οποίος θα συγκεντρώνει και θα παρακολουθεί τις επιμέρους συνιστώσες της παγκόσμιας δράσης. Επιπλέον, η ΕΕ έχει συνάψει σειρά συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με τρίτες χώρες, π.χ. με την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη και τη Σινγκαπούρη, γεγονός που εκφράζει τη δέσμευση των μερών να επιδιώξουν συνεργασία επί περιβαλλοντικών ζητημάτων, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης ικανότητας για συμμετοχή σε πολυμερείς περιβαλλοντικές συμφωνίες και την εφαρμογή αυτών. Οι εν λόγω συμφωνίες περιέχουν επίσης διατάξεις σχετικά με τη συνεργασία για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. 2.4. Αναπτυξιακή συνεργασία Στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ οι κίνδυνοι που απειλούν τα άγρια είδη αντιμετωπίζονται μέσω προσπαθειών παροχής στήριξης για μέτρα διατήρησης, ανάπτυξης ικανοτήτων και επιβολής του νόμου. Σύμφωνα με την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ, η οποία αναθεωρήθηκε πρόσφατα, η ΕΕ έχει επίγνωση του γεγονότος ότι για την αντιμετώπιση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών απαιτούνται επίσης μακροπρόθεσμα μέτρα για την εξασφάλιση βιώσιμων πηγών εισοδήματος για τις τοπικές κοινότητες, καθώς η συμμετοχή στο παράνομο εμπόριο άγριων ειδών μπορεί συχνά να παρουσιάζεται ως η εύκολη επιλογή για την εξασφάλιση εισοδήματος. Η ΕΕ έχει διαθέσει περισσότερα από 500 εκατομμύρια ευρώ για δράσεις διατήρησης της βιοποικιλότητας στην Αφρική τα τελευταία 30 έτη, με ένα χαρτοφυλάκιο εν εξελίξει έργων ύψους περίπου 160 εκατομμυρίων ευρώ. Εντούτοις, οι αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθούν να έχουν αυξημένες ανάγκες όσον αφορά την ορθή διαχείριση και διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η ΕΕ αποτελεί τον βασικό χρηματοδότη του προγράμματος MIKE13 από το 2001, έχοντας συνεισφέρει 12 εκατομμύρια ευρώ για την κάλυψη 71 τοποθεσιών στην Αφρική και την Ασία. Τον Δεκέμβριο του 2013 η Επιτροπή ενέκρινε τη χρηματοδότηση ενός νέου προγράμματος MIKES14 ύψους 12,3 εκατομμυρίων ευρώ. Η ΕΕ στηρίζει μια σειρά εθνικών και τοπικών έργων, π.χ. στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης FLEGT και του μηχανισμού REDD+. Επιπλέον, ένα ευρύ φάσμα έργων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ με στόχο τη μείωση της διαφθοράς και την ανάπτυξη των ικανοτήτων των διωκτικών και δικαστικών αρχών παρέχει εν γένει στήριξη στο κράτος δικαίου, γεγονός ουσιώδους σημασίας για την επιτυχή καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ειδών. Μολονότι με όλες αυτές τις πρωτοβουλίες έχει σημειωθεί ορισμένη πρόοδος, οι συνέργειες μεταξύ των δράσεων για διατήρηση, βιοπορισμό των τοπικών πληθυσμών, επιβολή του νόμου και χρηστή διακυβέρνηση δεν αξιοποιούνται πάντοτε επαρκώς. Επιπλέον, η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα ορισμένων έργων εξακολουθεί να είναι εύθραυστη, λόγω της ανεπαρκούς ανάληψης ευθύνης και παροχής στήριξης σε αυτά από τις εθνικές και τοπικές 13 Monitoring the Illegal Killing of Elephants (Παρακολούθηση της παράνομης θήρευσης ελεφάντων). 14 Minimising the Illegal Killing of Elephants and Other Endangered Species (Ελαχιστοποίηση της παράνομης θήρευσης ελεφάντων και άλλων ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση). 8 αρχές (ενίοτε και από τους τοπικούς πληθυσμούς) και λόγω του υψηλού βαθμού εξάρτησής τους από την εξωτερική χρηματοδότηση. Ο προγραμματισμός της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ για το διάστημα 2014-2020 αποτελεί ευκαιρία να αντιμετωπιστούν αυτές οι ελλείψεις και να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά την παράνομη εμπορία άγριων ειδών. 3. ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΑΓΡΙΩΝ ΕΙΔΩΝ 3.1. Ρύθμιση του εμπορίου άγριων ειδών Το εμπόριο άγριων ειδών, τόσο προς την ΕΕ όσο και εντός αυτής, ρυθμίζεται από ένα ολοκληρωμένο σύνολο κανόνων, όπως ο κανονισμός για το εμπόριο των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας 338/97, ο οποίος θέτει σε εφαρμογή τη CITES στην ΕΕ, ο κανονισμός περί ξυλείας 995/2010 και ο κανονισμός για την ΠΛΑ αλιεία 1005/2008, οι οποίοι απαγορεύουν τη διάθεση στην αγορά της ΕΕ παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και παράνομων αλιευμάτων αντιστοίχως. Η ΕΕ διαθέτει επίσης νομοθεσία που απαγορεύει την παράνομη θανάτωση ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση, συγκεκριμένα την οδηγία 147/09 περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών και την οδηγία 43/92 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Η Επιτροπή δημοσίευσε χάρτη πορείας για την εξάλειψη της παράνομης θανάτωσης, παγίδευσης και εμπορίας πτηνών και παρακολουθεί στενά την εφαρμογή του15. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εγκληματικά δίκτυα έχουν εκμεταλλευτεί την πολυπλοκότητα των κανόνων που διέπουν το εμπόριο άγριων ειδών, ειδικότερα δε το γεγονός ότι το ίδιο είδος μπορεί να υπόκειται σε διαφορετικά εμπορικά καθεστώτα ανάλογα με την προέλευση ή τα είδη των σχετικών προϊόντων. Παράδειγμα αποτελεί το εμπόριο τροπαίων θήρας, το οποίο απαλλασσόταν από ορισμένους εμπορικούς περιορισμούς. Η ΕΕ επικαιροποιεί διαρκώς και, κατά περίπτωση, καθιστά αυστηρότερους τους εγχώριους κανόνες της για τη διασφάλιση αυστηρότερης παρακολούθησης από τις αρχές επιβολής του νόμου. 3.2. Αποτελεσματική επιβολή των κανόνων Απαιτείται η αποτελεσματική επιβολή των κανόνων σε όλα τα στάδια των εθνικών διαδικασιών επιβολής στα κράτη μέλη, δηλαδή από τις περιβαλλοντικές και αλιευτικές αρχές, τους τελωνειακούς υπαλλήλους και την αστυνομία, έως τις διωκτικές και τις δικαστικές αρχές. Προκειμένου να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την επιβολή των κανόνων της ΕΕ για το εμπόριο ειδών που προστατεύονται από τη CITES, η Επιτροπή εξέδωσε το 2007 ένα σχέδιο επιβολής της νομοθεσίας υπό μορφή σύστασης16, στο οποίο προσδιορίζεται μια σειρά δράσεων, όπως εθνικά σχέδια δράσης, αποτρεπτικές ποινές για αδικήματα που σχετίζονται με το εμπόριο άγριων ειδών και χρήση εκτιμήσεων κινδύνου και πληροφοριών ασφαλείας. Ωστόσο, οι εν λόγω μη δεσμευτικές συστάσεις δεν εφαρμόστηκαν ομοιόμορφα 15 www.ec.europa.eu/environment/nature/conservation/wildbirds/docs/Roadmap%20illegal%20killing.pdf 16 ΕΕ L 159 της 20.6.2007, σ. 45. 9 στις διάφορες χώρες της ΕΕ και δεν αντιμετωπίζουν την πτυχή της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών που σχετίζεται με το οργανωμένο έγκλημα. Η αποτελεσματική επιβολή παρακωλύεται περαιτέρω από την περιορισμένη διάθεση πόρων, την έλλειψη εξειδικευμένων μονάδων στις αστυνομικές και διωκτικές αρχές και από τον ανομοιόμορφο βαθμό συνεργασίας μεταξύ των φορέων που είναι αρμόδιοι για τα άγρια είδη και των φορέων επιβολής του νόμου. Η νομοθεσία σχετικά με δεσμευτικά κριτήρια για αποτελεσματικούς ελέγχους και επιτήρηση από τα κράτη μέλη, όπως ζητεί το 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον 2014 – 202017, θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της επιβολής των κανόνων της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ειδών, εάν παράλληλα δοθεί μεγαλύτερη προτεραιότητα στο εν λόγω ζήτημα. Η οδηγία 2008/99 σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου απαιτεί από όλα τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν ώστε το παράνομο εμπόριο άγριων ειδών να θεωρείται ποινικό αδίκημα δυνάμει του εκάστοτε εθνικού δικαίου και ζητεί επίσης την πρόβλεψη αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών ποινικών κυρώσεων. Εντούτοις, από την αρχική αξιολόγηση της μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο προκύπτει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις, οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τα επίπεδα ποινικών κυρώσεων που ισχύουν για την εμπορία άγριων ειδών ποικίλλουν σημαντικά εντός της ΕΕ. Σε ορισμένα κράτη μέλη η μέγιστη ποινή είναι λιγότερο από ένα έτος φυλάκισης. Το γεγονός αυτό, εκτός του ότι περιορίζει τον αποτρεπτικό τους χαρακτήρα, συχνά αποκλείει τη χρήση δυνητικά σημαντικών εργαλείων για τις διασυνοριακές ή εθνικές έρευνες, καθώς και για τη δικαστική συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, συγκεκριμένα το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης. 3.3. Κατάρτιση και ανάπτυξη ικανοτήτων Για την αποτελεσματική επιβολή της νομοθεσίας απαιτούνται γνώσεις και τεχνικές δεξιότητες. Η κατάρτιση και η ανάπτυξη ικανοτήτων πρέπει να απευθύνονται στο σύνολο της αλυσίδας επιβολής του νόμου, περιλαμβανομένων των διωκτικών και δικαστικών αρχών, προκειμένου __________να αποφευχθεί το φαινόμενο να διεξάγονται μεν έρευνες για μεγάλο αριθμό υποθέσεων αλλά να μην ασκούνται διώξεις, και προκειμένου να διασφαλίζεται η αναγνώριση της σοβαρότητας του αδικήματος από τους δικαστές. Σε επίπεδο ΕΕ έχουν αναληφθεί ορισμένες πρωτοβουλίες, για παράδειγμα από την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Ακαδημία Cepol. Ο προγραμματισμός των συναφών χρηματοδοτικών μέσων για την επόμενη περίοδο χρηματοδότησης συνιστά μια ευκαιρία να ληφθούν υπόψη τα υφιστάμενα κενά στην καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ειδών. Τα δίκτυα της ΕΕ για τους επαγγελματίες στον χώρο της επιβολής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας18, για τις τελωνειακές αρχές19, τους εισαγγελείς και τους δικαστές20 17 ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ 171. 18 Π.χ. η ομάδα για την επιβολή του νόμου στον τομέα του εμπορίου άγριων ειδών (Wildlife Trade Enforcement Group) και το δίκτυο για την καταπολέμηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος (EnviCrimeNet). 19 Ομάδα εμπειρογνωμόνων για την τελωνειακή δράση για την προστασία της υγείας, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του περιβάλλοντος και της φύσης (ομάδα εμπειρογνωμόνων PARCS). 10 διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη συγκρότηση μιας κοινότητας επιβολής της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της εμπορίας άγριων ειδών. Χρήσιμα σε διαρκή βάση είναι εργαλεία όπως το EU-TWIX, μια αποκλειστική βάση δεδομένων για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών ασφαλείας μεταξύ των φορέων επιβολής της νομοθεσίας για τα άγρια είδη στην ΕΕ. Εντούτοις, το καθεστώς και η χρηματοδότηση των εν λόγω δικτύων εξασφαλίζονται μόνο βραχυπρόθεσμα και έως σήμερα η μεταξύ τους συνεργασία είναι περιορισμένη. 3.4 Καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος Το οργανωμένο έγκλημα αποτελεί ολοένα σημαντικότερο παράγοντα στην εμπορία άγριων ειδών. Έχουν θεσπισθεί διάφορα οριζόντια μέσα σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση αυτού του είδους εγκλήματος γενικά, όπως οι αποφάσεις-πλαίσιο για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος21 και για τη δήμευση και την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων22. Τα εν λόγω μέσα μπορούν καταρχήν να αποδειχθούν χρήσιμα εργαλεία κατά της οργανωμένης εμπορίας άγριων ειδών. Ωστόσο, τα μέσα αυτά ισχύουν μόνο πάνω από ένα ορισμένο κατώτατο όριο κυρώσεων, το οποίο δεν ισχύει επί του παρόντος σε όλα τα κράτη μέλη για την εμπορία άγριων ειδών. Η έρευνα των παράνομων χρηματοδοτικών ροών που σχετίζεται με το οργανωμένο έγκλημα, π.χ. μέσω της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της φοροδιαφυγής, αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο πλαίσιο της καταπολέμησης της οργανωμένης εμπορίας άγριων ειδών. Η οδηγία 2005/6023 της ΕΕ προβλέπει προληπτικά μέτρα, κυρίως μέσω της επιβολής υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας εκ μέρους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για τον εντοπισμό ύποπτων χρηματοοικονομικών συναλλαγών. Η κατάρτιση ειδικών κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την έννοια της «δέουσας επιμέλειας» στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού εγκλήματος θα μπορούσε να συμβάλει στον εντοπισμό αδικημάτων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στον συγκεκριμένο τομέα. Τον Οκτώβριο του 2013 η Ευρωπόλ εξέδωσε ειδική αξιολόγηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος, η οποία εστίαζε μεταξύ άλλων στο εμπόριο ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση24. Ωστόσο, επί του παρόντος η Ευρωπόλ δεν διαθέτει κάποια εξειδικευμένη μονάδα που να εστιάζει τις εργασίες της στο περιβαλλοντικό έγκλημα. Τόσο η Ευρωπόλ όσο και η Eurojust θα μπορούσαν να παράσχουν σημαντική βοήθεια φέρνοντας σε επαφή τις εθνικές αρχές σε διασυνοριακές υποθέσεις εμπορίας άγριων ειδών και παρέχοντας πρακτική υποστήριξη και στήριξη σε επίπεδο ανάλυσης. Αυτό προϋποθέτει ότι οι εθνικές αρχές επιβολής του νόμου θα τους παρέχουν ποιοτικά δεδομένα και θα υποβάλλουν αιτήματα συνδρομής, κάτι που μέχρι σήμερα δεν συμβαίνει συχνά στις περιπτώσεις εμπορίας άγριων ειδών. 20 Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εισαγγελέων για το Περιβάλλον (European Network of Prosecutors for the Environment)•Ευρωπαϊκό Φόρουμ Δικαστών για το Περιβάλλον (European Forum of Judges for the Environment)• 21 Απόφαση-πλαίσιο 2008/841/ΔΕΥ για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. 22 Απόφαση-πλαίσιο 2005/212/ΔΕΥ για τη δήμευση των προϊόντων, οργάνων και περιουσιακών στοιχείων του εγκλήματος, επί του παρόντος υπό αναθεώρηση. 23 Οδηγία 2005/60/ΕΚ σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, επί του παρόντος υπό αναθεώρηση. 24 Environmental Crime Threat Assessment 2013 (Αξιολόγηση της απειλής του περιβαλλοντικού εγκλήματος), Ευρωπόλ. 11 Στις προτεραιότητες της ΕΕ που συμφωνήθηκαν για το διάστημα 2014 έως 2017 όσον αφορά την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος25 δεν περιλαμβάνεται καμία πτυχή του περιβαλλοντικού εγκλήματος. Η ενδιάμεση επισκόπηση το 2015 θα αποτελέσει μια ευκαιρία επανεξέτασης των εν λόγω προτεραιοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη αξιολόγηση του περιβαλλοντικού εγκλήματος από την Ευρωπόλ ως αναδυόμενης απειλής στην ΕΕ, προκειμένου να διατεθούν πρόσθετοι πόροι και να αυξηθεί η χρήση των μηχανισμών διασυνοριακής συνεργασίας. 3.5. Συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών Η κοινωνία των πολιτών αποτελεί σημαντικό εταίρο στην προσπάθεια της ΕΕ να διασφαλίσει ότι στην κινητοποίηση κατά της εμπορίας άγριων ειδών συμμετέχουν όλοι οι συναφείς ενδιαφερόμενοι φορείς. Ορισμένες ΜΚΟ διαθέτουν αξιόλογη πείρα σε δραστηριότητες όπως οι εκστρατείες ευαισθητοποίησης, οι έρευνες για εικαζόμενη παράνομη συμπεριφορά ή η εξειδικευμένη κατάρτιση, και η συνεισφορά τους έχει αποδειχθεί πολύτιμη όσον αφορά την παροχή συνδρομής προς τις δημόσιες αρχές κατά τη χάραξη και την εφαρμογή πολιτικών. Η ΕΕ συνεργάζεται τακτικά με τέτοιες ΜΚΟ σε ζητήματα που άπτονται της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Υπάρχουν γενικοί κανόνες σε παγκόσμιο επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ που ρυθμίζουν το εμπόριο άγριων ειδών και η ΕΕ έχει παράσχει σημαντική στήριξη σε πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών, όπως είναι η ενίσχυση της διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, η ανάπτυξη ικανοτήτων και η διεθνής συνεργασία για την επιβολή του νόμου. Εντούτοις, τα μέτρα που ελήφθησαν τα τελευταία έτη από τη διεθνή κοινότητα δεν ήταν επαρκή ώστε να αποτρέψουν την πρόσφατη απότομη άνοδο της εμπορίας άγριων ειδών, η οποία υποδαυλίζεται από την αυξανόμενη ζήτηση, καθώς και από τη φτώχεια και την ανεπαρκή διακυβέρνηση στις χώρες προέλευσης. Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικά κενά ως προς την αποτελεσματική επιβολή των υφιστάμενων κανόνων, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και παγκοσμίως. Αυτό συχνά συνδέεται με τη χαμηλή προτεραιότητα που δίδεται στο ζήτημα σε πολιτικό επίπεδο, την ανεπάρκεια των πόρων σε εθνικό επίπεδο και την έλλειψη επίγνωσης της σοβαρότητας του προβλήματος. Μια άλλη βασική αδυναμία των υφιστάμενων πολιτικών είναι ότι δεν έχουν λάβει επαρκώς υπόψη το γεγονός ότι η αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος απαιτεί τη συμμετοχή διαφόρων παραγόντων και μέσων. Ομοίως, οι πτυχές της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών που σχετίζονται με την ειρήνη και την ασφάλεια, οι οποίες μόλις πρόσφατα κατέστησαν εμφανείς, δεν έχουν ληφθεί υπόψη έως σήμερα στην πολιτική αντιμετώπισης κρίσεων και στην προληπτική εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ. Η σημασία της αντιμετώπισης της πλευράς του προβλήματος που αφορά τη ζήτηση αναγνωρίστηκε μεν πρόσφατα από τη διεθνή κοινότητα, κυρίως στο πλαίσιο της CITES, αλλά λιγοστές είναι οι συγκεκριμένες δράσεις που έχουν αναληφθεί εν προκειμένω. 25 www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/jha/137401.pdf12 Συνολικά, μέχρι στιγμής απουσιάζει μια συντονισμένη και ολοκληρωμένη προσέγγιση στην παράνομη εμπορία άγριων ειδών, η οποία να αντιμετωπίζει τόσο την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης, και στην οποία να συμμετέχουν όλοι οι αρμόδιοι παράγοντες από διάφορους τομείς πολιτικής. Η Επιτροπή καλεί επομένως τους ενδιαφερόμενους φορείς να συνεισφέρουν στον διάλογο σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο αντιμετώπισης των βασικών προκλήσεων και τον ρόλο της ΕΕ σε αυτή τη μελλοντική προσέγγιση για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή ζητεί την υποβολή γραπτών εισηγήσεων26 σχετικά με τα ακόλουθα ερωτήματα: 1. Είναι επαρκές το υφιστάμενο πολιτικό και νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών; 2. Θα πρέπει η ΕΕ να βελτιώσει την προσέγγισή της όσον αφορά την εμπορία άγριων ειδών μέσω της εκπόνησης νέου σχεδίου δράσης της ΕΕ, όπως ζητεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; 3. Πώς θα μπορούσε η ΕΕ να αυξήσει την πολιτική δέσμευση σε όλα τα επίπεδα υπέρ της καταπολέμησης της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών; Ποια διπλωματικά μέσα θα ήταν τα πλέον κατάλληλα για τη διασφάλιση της συνεκτικότητας μεταξύ των διαφόρων διεθνών πρωτοβουλιών; 4. Σε ποια μέσα σε διεθνές επίπεδο θα πρέπει να εστιάσει η ΕΕ ώστε να βελτιωθεί η επιβολή της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών και για την ενίσχυση της διακυβέρνησης; 5. Ποια μέσα είναι τα πλέον κατάλληλα ώστε να αναλάβει η ΕΕ δράση για την αντιμετώπιση της ζήτησης σε διεθνές και ενωσιακό επίπεδο για παράνομα προϊόντα άγριων ειδών; Ποιον ρόλο θα μπορούσαν να διαδραματίσουν εν προκειμένω η κοινωνία των πολιτών και ο ιδιωτικός τομέας; 6. Πώς μπορεί η ΕΕ να αυξήσει την προστιθέμενη αξία για την αντιμετώπιση των πτυχών ειρήνης και ασφάλειας της εμπορίας άγριων ειδών; 7. Πώς θα μπορούσαν τα μέσα συνεργασίας της ΕΕ να υποστηρίξουν με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο την ενίσχυση των ικανοτήτων των αναπτυσσόμενων χωρών για διατήρηση των άγριων ειδών και για ανάληψη δράσης κατά της εμπορίας άγριων ειδών; 8. Ποια μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν ώστε να βελτιωθούν τα δεδομένα σχετικά με την εγκληματικότητα εις βάρος άγριων ειδών στην ΕΕ, ώστε να διασφαλισθεί αποτελεσματικότερη στοχοθέτηση της χάραξης πολιτικών; 9. Ποια μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν για την ενίσχυση της επιβολής του νόμου κατά της εμπορίας άγριων ειδών από τις περιβαλλοντικές αρχές, τις αστυνομικές, τελωνειακές και διωκτικές υπηρεσίες στα κράτη μέλη και για την ενίσχυση της 26 Να αποσταλούν έως τις 10 Απριλίου 2014 στη διεύθυνση env-eu-against-wildlifetrafficking@ec.europa.eu 13 συνεργασίας μεταξύ αυτών των αρχών; Πώς θα μπορούσε να αυξηθεί η επίγνωση της κατάστασης από το δικαστικό σώμα; 10. Πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν καλύτερα τα υφιστάμενα μέσα για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών με σκοπό την αντιμετώπιση της παράνομης εμπορίας άγριων ειδών; Ποια πρόσθετα μέτρα θα μπορούσαν να προβλεφθούν, π.χ. όσον αφορά τις κυρώσεις; Ποια θα μπορούσε να είναι εν προκειμένω η συνεισφορά της Ευρωπόλ και της Eurojust;__

Δεν υπάρχουν σχόλια: