Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΤΟΜ ΡΕΪΓΚΑΝ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ ΚΑΙ ΠΟΦΥΖΩ
από το http://www.solon.org.gr
Οι οικολογικές ΜΚΟ, ΠΟ.ΦΥ.ΖΩ και ΣΟΛΩΝ διοργάνωσαν με μεγάλη επιτυχία ημερίδα με θέμα "'Ανθρωποι - Ζώα - Φύση από τον Ανθρωποκεντρισμό στον Οικοβιοκεντρισμό". Δείτε σε βίντεο(http://www.solon.org.gr/index.php/filozoia.html)
ή διαβάστε την ομιλία του επίσημου προσκεκλημένου και βασικού ομιλητή της ημερίδας, επίτιμου καθηγητή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας Tom Regan, βραβευμένου με το Mahatma Gandhi Award και προτεινόμενου για το βραβείο Pulitzer.
Ομιλία του Τομ Ρέιγκαν - Το "Επεισόδιο με την Γάτα" και οι Νταβίντσιανς
Ομιλία του Τομ Ρέιγκαν - Οι "Νταμάσκανς" και οι "Μάντλερ"
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας:
ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΜΕ ΤΗ ΓΑΤΑ
Η ομιλία μου θα βασιστεί στο πρόσφατο βιβλίο μου με τίτλο “Empty Cages” (Άδεια Κλουβιά) το οποίο ασχολείται με το ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων.
Ξεκινώντας, θα ήθελα να διαβάσω ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου αυτού.
Πριν από μερικά χρόνια το Δίκτυο Home Box Office παρουσίασε ένα πρόγραμμα με τίττλο «Να Αγαπάς ή να Σκοτώνεις: Άνθρωπος εναντίον Ζώων». Το πρόγραμμα παρουσίαζε μια εντυπωσιακή και ταυτόχρονα ενοχλητική ιστορία για τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικοί πολιτισμοί και κουλτούρες φέρονται διαφορετικά στα ίδια είδη ζώων. Ένα σημείο του προγράμματος που σε έκανε να παγώνεις έδειχνε στους ακροατές την διαδικασία ενός δείπνου σε ένα μικρό Κινέζικο χωριό.
Ξέρετε τον τρόπο με τον οποίο στα αμερικανικά εστιατόρια οι πελάτες καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα σε ζωντανούς αστακούς και ψάρια…Και πως μετά την επιλογή τους, το ζώο θανατώνεται και ο σεφ του εστιατορίου μαγειρεύει το ζώο κάνοντας το γεύμα της επιλογής του.
Σε αυτό το κινέζικο εστιατόριο τα πράγματα είναι ακριβώς τα ίδια. Το μόνο που αλλάζει είναι το μενού, καθώς σε αυτό το εστιατόριο οι πελάτες καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα σε σκύλους και γάτες.
Στην αρχή του βίντεο βλέπουμε τους πεινασμένους πελάτες να «επιθεωρούν» τους σκύλους και τις γάτες που είναι στριμωγμένα το ένα πάνω στο άλλο σε ξύλινα κλουβιά. Στην συνέχεια τους βλέπουμε να μιλούν μεταξύ τους και να επιλέγουν. Στο τέλος φαίνεται ο μάγειρας να κρατά μια σιδερένια λαβίδα με την οποία να τραβά μια άσπρη χνουδωτή γάτα από το κλουβί της και να την πηγαίνει στην κουζίνα. Η γάτα νιαουρίζει με μανία και βγάζει τα νύχια της την βαράει με ένα σιδερένιο μπαστούνι. Νιαουρίζοντας ακόμα πιο απελπισμένα η γάτα πέφτει αιφνίδια σε μία λεκάνη με ζεματιστό νερό στην οποία αφήνεται για περίπου δέκα δευτερόλεπτα. Ο μάγειρας έπειτα την βγάζει από εκεί και καθώς είναι ακόμη ζωντανή την γδέρνει από το κεφάλι έως την ουρά χρησιμοποιώντας μία ταχύτατη τεχνική τραβήγματος (του δέρματος). Στην συνέχεια ρίχνει το τραυματισμένο (γδαρμένο) ζώο σε μία πέτρινη λεκάνη στην οποία καθώς η κάμερα πλησιάζει βλέπουμε την γάτα να ανασαίνει αργά με αυξανόμενη δυσκολία με τα μάτια της να κλείνουν και τελικά να σταματάει να ανασαίνει – να πνίγεται. Όταν το γεύμα σερβίρεται οι πελάτες το απολαμβάνουν με την καρδιά τους, ευχαριστώντας και επαινώντας τον μάγειρα.
Δεν έχω μείνει ποτέ τόσο άναυδος στην ζωή μου όσο όταν είδα το βίντεο αυτό. Έμεινα στην κυριολεξία άφωνος.
Όπως οι περισσότεροι Αμερικάνοι ή Έλληνες, ήξερα βέβαια ότι κάποιοι άνθρωπου στην Κίνα, την Κορέα και άλλα κράτη τρώνε γάτες και σκύλους. Το βίντεο αυτό δεν μου έδειξε κάτι καινούριο για τις διατροφικές συνήθειες. Αυτό όμως που μου έδειξε και με σόκαρε ήταν η διαδικασία, ο τρόπος που γίνεται αυτό το πράγμα. Βλέποντας αυτό το απαίσιο σοκ και τον πόνο στον οποίο υποβάλλεται η γάτα.
Ένοιωσα μια δυσπιστία, έναν θυμό που μου ανέβηκε στο στήθος. Ήθελα να ουρλιάξω «Σταματήστε! Τι κάνετε; Σταματήστε!»
Θεωρώ ότι η αντίδρασή μου στην παρακολούθηση αυτού του βίντεο (που αποκαλώ «Επεισόδιο της γάτας») δεν διαφέρει από την αντίδραση που θα είχατε όλοι οι παρευρισκόμενοι σε αυτήν εδώ την αίθουσα παρακολουθώντας ένα αντίστοιχο επεισόδιο. Γιατί πιστεύω ότι μοιραζόμαστε από κοινού το αίσθημα της συμπόνιας…στην λογική ότι βλέποντας τι παθαίνει η γάτα, ο καθένας από εμάς θα ήθελε να παρέμβει, να αντιταχθεί σε αυτό που γίνεται, ο καθένας θα ήθελε να βοηθήσει, να δώσει τέλος σε αυτό στο οποίο υποβάλλεται η γάτα.
Μοιραζόμαστε λοιπόν αυτό το κοινό αίσθημα της συμπόνιας και αυτό που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε είναι πως αυτή η λογική δεν απαντάται μόνο από τους Αμερικανούς ή μόνο από τους Έλληνες. Στην Κορέα και την Κίνα υπάρχουν άνθρωποι που διαμαρτύρονται για αυτό που συμβαίνει που βγαίνουν στους δρόμους για να διαδηλώσουν ενάντια σε αυτή την «παράδοση», αυτή την πρακτική να τρώνε γάτες και σκύλους, όπως δείχνει και το βίντεο. Αντιτάσσονται, παρεμβαίνουν, βοηθούν και θέλουν να σταματήσει αυτό το πράγμα που γίνεται.
Οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων –και θεωρώ τον εαυτό μου ως έναν από αυτούς- στεκόμαστε βέβαια ιδιαίτερα σε επεισόδια όπως σε αυτό το «Επεισόδιο της Γάτας» αν μπορώ να το αποκαλέσω έτσι. Υπάρχουν και άλλα πολλά πράγματα τα οποία γίνονται σε ζώα και στα οποία θέλουμε να αντιταχτούμε. Άλλα πράγματα τα οποία γίνονται σε ζώα και στα οποία θέλουμε να επέμβουμε, για τα οποία θέλουμε να βοηθήσουμε και τα οποία θέλουμε να σταματήσουμε. Να σταματήσουμε την εκμετάλλευσή τους.
Σαν υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τουλάχιστον όπως εγώ αντιλαμβάνομαι αυτή την έννοια πιστεύω ότι ο ρόλος μας δεν είναι μεταρρυθμιστικός, να το κρατήσουμε δηλαδή απλά αυτό που συμβαίνει τώρα και να το βελτιώσουμε. Δεν προσπαθούμε δηλαδή να αλλάξουμε και να βελτιώσουμε τις ήδη υφιστάμενες τακτικές χρησιμοποίησης για παράδειγμα ζώων για εμποροπανηγύρεις και τσίρκο. Δρούμε για να καταργήσουμε, δρούμε για να σταματήσουμε τις διάφορες μορφές εκμετάλλευσης και της κακοποίησης των ζώων από τον άνθρωπο. Το όλο ζήτημα είναι να σταματήσουν αυτό το πράγμα, αυτή την εκμετάλλευση.
Το ερώτημα όμως είναι ο τρόπος που θα το επιτύχουμε αυτό. Πως θα γίνει δηλαδή αυτό. Γνωρίζω και γνωρίζετε και εσείς ότι αποτελούμε την μειοψηφία. Δεν είναι όλοι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων…
Υπάρχει μια πολύ έντονη αντίδραση στην αντίστοιχη δράση των υπερασπιστών των δικαιωμάτων των ζώων.
Είμαι σίγουρος ότι έχετε αναρωτηθεί πως θα ξεπεράσουμε αυτό το πρόβλημα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει μία συγκεκριμένη απάντηση στο πρόβλημα η οποία να αποτελεί πανάκεια. Ένας συγκεκριμένος τρόπος δηλαδή με τον οποίο πρέπει να γίνουν τα πράγματα προς την κατεύθυνση της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ζώων. Πιστεύω ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές εξηγήσεις. Επιτρέψτε μου να τις μοιραστώ μαζί σας…
ΝΤΑΒΙΝΤΣΙΑΝΣ
Όσον αφορά λοιπόν τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων μία πιθανότητα είναι να ανήκουν στους λεγόμενους Νταβίντσιανς. Όλοι γνωρίζουμε τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι για τους διάσημους πίνακες του, όπως την Μόνα Λίζα και τον Μυστικό Δείπνο. Αυτό όμως που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν είναι ότι ο Λεονάρντο υπήρξε υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ζώων. Δεν χρησιμοποιούσε βέβαια αυτή την ορολογία λόγω της εποχής και του διαστήματος στο οποίο έζησε, αλλά ήταν υπερασπιστής τους αν αναλογιστούμε την ευαισθησία την οποία είχε επιδείξει.
Για παράδειγμα από πολύ νεαρή ηλικία είχε σταματήσει να τρώει κρέας όταν κατανόησε την προέλευση της ύπαρξής του. Και το ένοιωσε ακόμα καλύτερα καθώς μεγάλωνε…συνήθιζε να λέει ότι «μετατρέπετε το στομάχι σας σε έναν τάφο ζώων. Όταν τρώτε ζώα τι κάνετε; Τα θάβετε στο στομάχι σας, το μετατρέπετε σε έναν τάφο ζώων». Στην πραγματικότητα ο Λεονάρντο πήγε μακριά. Σταμάτησε να πίνει γάλα. Σταμάτησε επίσης να τρώει αβγά, επειδή και τα δύο προέρχονταν από ζώα.
Σταμάτησε να καταναλώνει οποιαδήποτε ζωική τροφή. Επί της ουσίας έγινε vegan. Και για αυτό είμαστε σίγουροι είναι απόλυτη αλήθεια αυτό για τον Λεονάρντο. Άλλη μια απόδειξη της ευαισθησίας του στο ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων είναι ότι όταν πήγαινε στην αγορά, στην οποία είχαν τα πτηνά μέσα σε κλουβιά, τα αγόραζε και τα απελευθέρωνε.
Όχι μεγαλύτερα κλουβιά, αλλά άδεια κλουβιά για αυτά τα πτηνά λοιπόν…
Ο Λεονάρντο ήταν λοιπόν ένα παράδειγμα για το πώς κάποιοι έγιναν υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων. Το σημαντικό που πρέπει να αναλογιστούμε σχετικά με τους Νταβίντσιανς είναι ότι μοιάζουν να νοιώθουν μια φυσική συμπόνια και μια συναισθηματική ταύτιση και κατανόηση. Είναι κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται να τους διδάξεις, το οποίο δεν χρήζει απόδειξεων. Δεν πρόκειται δηλαδή να πουν «αν μπορείς να μου το αποδείξεις, τότε, ναι, θα βοηθήσω τα ζώα» ή… «δώσε μου ένα επιχείρημα προκειμένου να με πείσεις». Όχι, δεν πρόκειται για κάτι το οποίο ανακαλύπτουν, είναι κάτι που θα λέγαμε ότι βρίσκεται στα γονίδιά τους.Είναι κάτι το οποίο έφεραν στον κόσμο.
Η σύζυγός μου και εγώ στην διάρκεια της ζωής μας συναντήσαμε και γνωρίσαμε και άλλους ανθρώπους που ανήκουν στους Νταβίντσιανς. Είχαν αυτή την ευαισθησία στην ζωή τους…σαν παιδιά. Δεν χρειαζόταν να τους την διδάξεις, να τους την μάθεις, την είχαν από φυσικού τους.
ΝΤΑΜΑΣΚΑΝΣ
Κάποιοι από εμάς τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων ανήκουν στην δεύτερη κατηγορία την οποία αποκαλώ «Νταμάσκανς». Ξέρουμε όλη την ιστορία της Βίβλου για τον Σαύλος που πάει στη Δαμασκό. Είχε κληθεί στην Δαμασκό από ανθρώπους που ήταν επικριτές του Χριστού.
Στη Δαμασκό οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να ακούνε την διδασκαλία του Ιησού. Έτσι οι επικριτές του θεώρησαν ότι έπρεπε να αναλάβουν δράση, να κάνουν κάτι για αυτό. Είπαν λοιπόν στον Σαύλο «έλα στη Δαμασκό εσύ που είσαι καλός ιεροκύρηκας να διδάξεις και να μιλήσεις εναντίον του Ιησού ώστε να περιοριστεί η επιρροή της διδασκαλίας του.»
Όπως όμως μας είναι και από την Βίβλο γνωστό, ο Σαύλος στον δρόμο για τη Δαμασκό άρχισε να ακούει φωνές από τον Ουρανό, υπάρχουν και διάφορες καλλιτεχνικές αποτυπώσεις αυτής της ιστορίας. Ο Σαύλος άρχισε λοιπόν να ακούει τις φωνές από τον Ουρανό να του λένε: «Σαύλε γιατί με εγκαταλείπεις, γιατί το κάνεις αυτό;» Ήταν η φωνή του Ιησού που ακουγόταν από τους Ουρανούς στον δρόμο του Σαύλου για τη Δαμασκό.
Ήταν κάτι βέβαια που είχε τρομερή επίδραση στον Σαύλο, ο οποίος με βάση αυτή την εμπειρία, από ένας από τους κυριότερους επικριτές του Ιησού, μετετράπη, στον Παύλο, έναν από τους μεγαλύτερους αποστόλους του.
Οι Νταμάσκανς λοιπόν στο επίπεδο της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ζώων καθώς προχωρά η ζωή τους στο χρόνο με έναν συγκεκριμένο τρόπο βρίσκονται κάποια στιγμή αντιμέτωποι με μια εμπειρία που αλλάζει ριζικά την ζωή τους και τη διαφοροποιεί. Μια εμπειρία παρόμοια με αυτή του Σαύλου στη Δαμασκό κατά την οποία αναπτύσσουν μία νέα αίσθηση η οποία δεν αποτελεί κάποιο είδος απόδειξης. Πρόκειται για κάτι το οποίο τους συμβαίνει και το οποίο δεν ανακαλύπτουν.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα ανθρώπου που ανήκει σε αυτή την κατηγορία και τον οποίο συναντήσαμε όλα αυτά τα χρόνια στο ταξίδι μας αυτό για τα δικαιώματα των ζώων. Ο άνθρωπος αυτός ήταν από το Βερολίνο και ονομαζόταν Χάιντς. Ήταν νέο παιδί κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Όταν λοιπόν οι Σύμμαχοι βομβάρδιζαν την πόλη και ο πληθυσμός κατέφευγε στα καταφύγια και άκουγε τις σειρήνες και τους ήχους των βομβών για να καταλάβει πότε τελείωναν οι βομβαρδισμοί, οπότε θα ήταν και ασφαλείς για να βγουν από τα καταφύγια. Ο Χάιντς όταν ζούσε αυτή την μεγάλης διάρκειας πολιορκία ήταν περίπου δέκα ετών. Άκουγε τον έντονο ήχο που κάνουν τα πέταλα των αλόγων όταν τρέχουν, τον ήχο που βγαίνει καθώς τρέχουν πάνω στο λιθόστρωτο δρόμο, από τον οποίο καταλάβαινες ότι τα άλογα έτρεχαν. Και καθώς στεκόταν έξω –μετά το τέλος των βομβαρδισμών, αυτό το δεκάχρονο παιδί έβλεπε ότι τα άλογα, που πριν απλώς άκουγε, είχαν πιάσει φωτιά από τις μύτες έως τις φτέρνες τους. Ως αποτέλεσμα των βομβαρδισμών, προφανώς κάπου είχε διαρρεύσει βενζίνη ή πετρέλαιο η οποία είχε πιάσει φωτιά. Έτσι ένα φλεγόμενο άλογο έτρεχε με ταχύτητα προς την κατεύθυνση του δεκάχρονου Χάιντς. Την τελευταία στιγμή όμως και όπως ήταν έτοιμο το άλογο να πέσει πάνω του, άλλαξε κατεύθυνση και ο Χάιντς σώθηκε.
Την ώρα που γινόταν αυτό ο Χάιντς παρατήρησε ότι το άλογο τον κοίταζε κατευθείαν στα μάτια…(Αυτό το βλέμμα) ήταν η εμπειρία που τον μεταμόρφωσε, που του άλλαξε την ζωή. Ήταν ένας νέος άνθρωπος. Από εκείνη την ημέρα η προσπάθειά του για να βοηθήσει τα ζώα έγινε για τον Χάιντς το νόημα της ζωής του.
Ο Χάιντς έλεγε ότι καθώς το άλογο πέρναγε από μπροστά του ήταν σαν να του έλεγε «γιατί δεν κάνεις κάτι να με βοηθήσεις, τι έκανα και αξίζω να υποφέρω κάτι τέτοιο;» Κάποιοι λοιπόν από τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων ανήκουν στους Νταμάσκανς, (είναι αυτοί που) μεταμορφώθηκαν.
Έτσι έχουμε μέχρι τώρα τους Νταβίντσιανς που γεννήθηκαν έτσι, και τους Νταμάσκανς που άλλαξαν αντίληψη στην πορεία.
Αν δείτε αυτή την εικόνα τι βλέπετε; (Τι βλέπετε σε αυτή την εικόνα;) Μια βάση, έτσι δεν είναι; Αλλά μπορείτε να δείτε και δύο πρόσωπα, σωστά;
Αυτό λοιπόν είναι η αλλαγή αντίληψης, η διαφοροποίηση της αντίληψης. Αρχικά βλέπεις μία βάση, αλλά μετά λες «μισό λεπτό-βλέπω και δύο πρόσωπα…» Αυτό συμβαίνει και στους Νταμάσκανς, μια αλλαγή στην αντίληψή τους, η οποία τους βάζει σε έναν νέο κόσμο, τους κάνει νέα πρόσωπα. Έτσι, αντί να βλέπουν τα άλλα ζώα ως κάτι που μπορεί να μετατραπεί σε φαγητό, τα θεωρούν πια ως κοινωνικές υπάρξεις (κοινωνικές οντότητες). Αντί να θεωρούν τα ζώα ως κάτι μετατρέψιμο σε ρούχα, οι Νταμάσκανς βλέπουν πια τα ζώα ως παράδειγμα στωικότητας. Για παράδειγμα οι αγελάδες στα λιβάδια; Τι μπορεί να θεωρηθεί περισσότερο στωικό από μία αγελάδα σε ένα λιβάδι. Αντί να βλέπουν τα ζώα ως κάτι που μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να μας διασκεδάσει, τα βλέπουν ως σοφές υπάρξεις στον κόσμο. Αντί να τα βλέπουν ως κάτι το οποίο πρέπει να νικήσουν τα βλέπουν ως οικογένειες οι οποίες πρέπει να προστατευθούν.
Και αντί να τα βλέπουν ως κάτι που θα μετατραπεί σε όργανο ή εργαλείο τα θεωρούν πια υπόδειγμα νοημοσύνης (ευφυΐας).
Με αυτούς και αμέτρητους άλλους παρόμοιους τρόπους οι Νταμάσκανς υπόκεινται σε μια αλλαγή αντίληψης που διαρκεί όσο το πετάρισμα του βλεφάρου, μια αλλαγή που επεκτείνεται σε όλο το φάσμα των σχέσεών μας με τα άλλα ζώα.
ΜΑΝΤΛΕΡ
Έτσι όπως είπαμε και αναλύσαμε έχουμε τους Νταβίντσιανς, τους Νταμάσκανς και μία τρίτη κατηγορία, τους οποίους αποκαλώ «Μάντλερ» (Μπερδεμένους).
Πρόκειται για τους ανθρώπους που δεν έχουν νοιώσει κάτι συνταρακτικό στην ζωή τους, αλλά αρχίζουν να μαθαίνουν τι συμβαίνει με τα ζώα στον κόσμο. Σαν ανθρώπους που έχουν έρθει σήμερα εδώ και βλέπουν τι συμβαίνει από αυτό το βίντεο, ή άλλους που έχουν ακούσει κάτι σχετικό και αρχίζουν να σκέφτονται.
Ενας Μάντλερ δεν προχωρά προς το ζήτημα γρήγορα αλλά με αργό ρυθμό. Βαδίζει προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση αλλά με αργά βήματα.
Δεν έχουν λοιπόν βιώσει την κρίσιμη στιγμή σαν τους Νταμάσκανς. Οι Μάντλερ δεν έχουν την αντίληψη των δικαιωμάτων των ζώων στα γονίδιά τους, δεν έχουν βιώσει κάποια δραματική εμπειρία που θα μεταβάλλει αυτή την αντίληψη, Απλώς συνεχίζουν να πορεύονται μπερδεμένοι.
Τι συμβαίνει λοιπόν στους Μάντλερ (τους μπερδεμένους)…Θα σας το εξηγήσω ως Μάντλερ που είμαι και εγώ, καθώς δεν ένοιωσα μία εμπειρία αντίστοιχη με αυτή των Νταμάσκαν, ούτε είχα κάποια γονίδια αντίστοιχα με αυτά των Νταβίντσιανς.
Ο Μάντλερ λοιπόν αρχίζει και σκέφτεται αυτή την κατάσταση που επικρατεί και επιπλέον να την βιώνει ως εμπειρία. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να βλέπει κάποιες από τις φωτογραφίες που προβάλλονται εδώ σήμερα και να λέει «μα τι συμβαίνει εδώ πέρα;» Και από αυτή την ερώτηση και την απάντησή της οδηγείται σε μια άλλη σχετική ερώτηση.
Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο. Απαιτεί χρόνο για να πουν οι Μάντλερ «αυτό δεν θα είναι το επόμενο γεύμα μου», «δεν είναι αυτά τα ζώα αυτά από τα οποία θα προέλθουν τα νέα μου ρούχα» ή «αυτή δεν είναι μια αποδεκτή μορφή οικογενειακής διασκέδασης» ή «τα άγρια ζώα δεν υπάρχουν οπότε μπορούμε να τα σκοτώνουμε για να κάνουμε αθλητισμό» ότι «τα ζώα δεν πρέπει να υποβάλλονται σε πειράματα για την αντιμετώπιση ανθρωπίνων ασθενειών». Απαιτείται χρόνος για να φτάσουν οι Μάντλερ σε αυτή την διαδικασία.
14 Ιουλίου 2009
Κάμερα: Γιώργος Φλώρος
Υπότιτλοι: Άγκη Σκαρλίγκου
Απομαγνητοφώνηση-Μετάφραση: Άρης Καπαράκης
από το http://www.solon.org.gr
Οι οικολογικές ΜΚΟ, ΠΟ.ΦΥ.ΖΩ και ΣΟΛΩΝ διοργάνωσαν με μεγάλη επιτυχία ημερίδα με θέμα "'Ανθρωποι - Ζώα - Φύση από τον Ανθρωποκεντρισμό στον Οικοβιοκεντρισμό". Δείτε σε βίντεο(http://www.solon.org.gr/index.php/filozoia.html)
ή διαβάστε την ομιλία του επίσημου προσκεκλημένου και βασικού ομιλητή της ημερίδας, επίτιμου καθηγητή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας Tom Regan, βραβευμένου με το Mahatma Gandhi Award και προτεινόμενου για το βραβείο Pulitzer.
Ομιλία του Τομ Ρέιγκαν - Το "Επεισόδιο με την Γάτα" και οι Νταβίντσιανς
Ομιλία του Τομ Ρέιγκαν - Οι "Νταμάσκανς" και οι "Μάντλερ"
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας:
ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΜΕ ΤΗ ΓΑΤΑ
Η ομιλία μου θα βασιστεί στο πρόσφατο βιβλίο μου με τίτλο “Empty Cages” (Άδεια Κλουβιά) το οποίο ασχολείται με το ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων.
Ξεκινώντας, θα ήθελα να διαβάσω ένα απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου αυτού.
Πριν από μερικά χρόνια το Δίκτυο Home Box Office παρουσίασε ένα πρόγραμμα με τίττλο «Να Αγαπάς ή να Σκοτώνεις: Άνθρωπος εναντίον Ζώων». Το πρόγραμμα παρουσίαζε μια εντυπωσιακή και ταυτόχρονα ενοχλητική ιστορία για τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικοί πολιτισμοί και κουλτούρες φέρονται διαφορετικά στα ίδια είδη ζώων. Ένα σημείο του προγράμματος που σε έκανε να παγώνεις έδειχνε στους ακροατές την διαδικασία ενός δείπνου σε ένα μικρό Κινέζικο χωριό.
Ξέρετε τον τρόπο με τον οποίο στα αμερικανικά εστιατόρια οι πελάτες καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα σε ζωντανούς αστακούς και ψάρια…Και πως μετά την επιλογή τους, το ζώο θανατώνεται και ο σεφ του εστιατορίου μαγειρεύει το ζώο κάνοντας το γεύμα της επιλογής του.
Σε αυτό το κινέζικο εστιατόριο τα πράγματα είναι ακριβώς τα ίδια. Το μόνο που αλλάζει είναι το μενού, καθώς σε αυτό το εστιατόριο οι πελάτες καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα σε σκύλους και γάτες.
Στην αρχή του βίντεο βλέπουμε τους πεινασμένους πελάτες να «επιθεωρούν» τους σκύλους και τις γάτες που είναι στριμωγμένα το ένα πάνω στο άλλο σε ξύλινα κλουβιά. Στην συνέχεια τους βλέπουμε να μιλούν μεταξύ τους και να επιλέγουν. Στο τέλος φαίνεται ο μάγειρας να κρατά μια σιδερένια λαβίδα με την οποία να τραβά μια άσπρη χνουδωτή γάτα από το κλουβί της και να την πηγαίνει στην κουζίνα. Η γάτα νιαουρίζει με μανία και βγάζει τα νύχια της την βαράει με ένα σιδερένιο μπαστούνι. Νιαουρίζοντας ακόμα πιο απελπισμένα η γάτα πέφτει αιφνίδια σε μία λεκάνη με ζεματιστό νερό στην οποία αφήνεται για περίπου δέκα δευτερόλεπτα. Ο μάγειρας έπειτα την βγάζει από εκεί και καθώς είναι ακόμη ζωντανή την γδέρνει από το κεφάλι έως την ουρά χρησιμοποιώντας μία ταχύτατη τεχνική τραβήγματος (του δέρματος). Στην συνέχεια ρίχνει το τραυματισμένο (γδαρμένο) ζώο σε μία πέτρινη λεκάνη στην οποία καθώς η κάμερα πλησιάζει βλέπουμε την γάτα να ανασαίνει αργά με αυξανόμενη δυσκολία με τα μάτια της να κλείνουν και τελικά να σταματάει να ανασαίνει – να πνίγεται. Όταν το γεύμα σερβίρεται οι πελάτες το απολαμβάνουν με την καρδιά τους, ευχαριστώντας και επαινώντας τον μάγειρα.
Δεν έχω μείνει ποτέ τόσο άναυδος στην ζωή μου όσο όταν είδα το βίντεο αυτό. Έμεινα στην κυριολεξία άφωνος.
Όπως οι περισσότεροι Αμερικάνοι ή Έλληνες, ήξερα βέβαια ότι κάποιοι άνθρωπου στην Κίνα, την Κορέα και άλλα κράτη τρώνε γάτες και σκύλους. Το βίντεο αυτό δεν μου έδειξε κάτι καινούριο για τις διατροφικές συνήθειες. Αυτό όμως που μου έδειξε και με σόκαρε ήταν η διαδικασία, ο τρόπος που γίνεται αυτό το πράγμα. Βλέποντας αυτό το απαίσιο σοκ και τον πόνο στον οποίο υποβάλλεται η γάτα.
Ένοιωσα μια δυσπιστία, έναν θυμό που μου ανέβηκε στο στήθος. Ήθελα να ουρλιάξω «Σταματήστε! Τι κάνετε; Σταματήστε!»
Θεωρώ ότι η αντίδρασή μου στην παρακολούθηση αυτού του βίντεο (που αποκαλώ «Επεισόδιο της γάτας») δεν διαφέρει από την αντίδραση που θα είχατε όλοι οι παρευρισκόμενοι σε αυτήν εδώ την αίθουσα παρακολουθώντας ένα αντίστοιχο επεισόδιο. Γιατί πιστεύω ότι μοιραζόμαστε από κοινού το αίσθημα της συμπόνιας…στην λογική ότι βλέποντας τι παθαίνει η γάτα, ο καθένας από εμάς θα ήθελε να παρέμβει, να αντιταχθεί σε αυτό που γίνεται, ο καθένας θα ήθελε να βοηθήσει, να δώσει τέλος σε αυτό στο οποίο υποβάλλεται η γάτα.
Μοιραζόμαστε λοιπόν αυτό το κοινό αίσθημα της συμπόνιας και αυτό που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε είναι πως αυτή η λογική δεν απαντάται μόνο από τους Αμερικανούς ή μόνο από τους Έλληνες. Στην Κορέα και την Κίνα υπάρχουν άνθρωποι που διαμαρτύρονται για αυτό που συμβαίνει που βγαίνουν στους δρόμους για να διαδηλώσουν ενάντια σε αυτή την «παράδοση», αυτή την πρακτική να τρώνε γάτες και σκύλους, όπως δείχνει και το βίντεο. Αντιτάσσονται, παρεμβαίνουν, βοηθούν και θέλουν να σταματήσει αυτό το πράγμα που γίνεται.
Οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων –και θεωρώ τον εαυτό μου ως έναν από αυτούς- στεκόμαστε βέβαια ιδιαίτερα σε επεισόδια όπως σε αυτό το «Επεισόδιο της Γάτας» αν μπορώ να το αποκαλέσω έτσι. Υπάρχουν και άλλα πολλά πράγματα τα οποία γίνονται σε ζώα και στα οποία θέλουμε να αντιταχτούμε. Άλλα πράγματα τα οποία γίνονται σε ζώα και στα οποία θέλουμε να επέμβουμε, για τα οποία θέλουμε να βοηθήσουμε και τα οποία θέλουμε να σταματήσουμε. Να σταματήσουμε την εκμετάλλευσή τους.
Σαν υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τουλάχιστον όπως εγώ αντιλαμβάνομαι αυτή την έννοια πιστεύω ότι ο ρόλος μας δεν είναι μεταρρυθμιστικός, να το κρατήσουμε δηλαδή απλά αυτό που συμβαίνει τώρα και να το βελτιώσουμε. Δεν προσπαθούμε δηλαδή να αλλάξουμε και να βελτιώσουμε τις ήδη υφιστάμενες τακτικές χρησιμοποίησης για παράδειγμα ζώων για εμποροπανηγύρεις και τσίρκο. Δρούμε για να καταργήσουμε, δρούμε για να σταματήσουμε τις διάφορες μορφές εκμετάλλευσης και της κακοποίησης των ζώων από τον άνθρωπο. Το όλο ζήτημα είναι να σταματήσουν αυτό το πράγμα, αυτή την εκμετάλλευση.
Το ερώτημα όμως είναι ο τρόπος που θα το επιτύχουμε αυτό. Πως θα γίνει δηλαδή αυτό. Γνωρίζω και γνωρίζετε και εσείς ότι αποτελούμε την μειοψηφία. Δεν είναι όλοι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων…
Υπάρχει μια πολύ έντονη αντίδραση στην αντίστοιχη δράση των υπερασπιστών των δικαιωμάτων των ζώων.
Είμαι σίγουρος ότι έχετε αναρωτηθεί πως θα ξεπεράσουμε αυτό το πρόβλημα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει μία συγκεκριμένη απάντηση στο πρόβλημα η οποία να αποτελεί πανάκεια. Ένας συγκεκριμένος τρόπος δηλαδή με τον οποίο πρέπει να γίνουν τα πράγματα προς την κατεύθυνση της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ζώων. Πιστεύω ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές εξηγήσεις. Επιτρέψτε μου να τις μοιραστώ μαζί σας…
ΝΤΑΒΙΝΤΣΙΑΝΣ
Όσον αφορά λοιπόν τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων μία πιθανότητα είναι να ανήκουν στους λεγόμενους Νταβίντσιανς. Όλοι γνωρίζουμε τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι για τους διάσημους πίνακες του, όπως την Μόνα Λίζα και τον Μυστικό Δείπνο. Αυτό όμως που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν είναι ότι ο Λεονάρντο υπήρξε υπέρμαχος των δικαιωμάτων των ζώων. Δεν χρησιμοποιούσε βέβαια αυτή την ορολογία λόγω της εποχής και του διαστήματος στο οποίο έζησε, αλλά ήταν υπερασπιστής τους αν αναλογιστούμε την ευαισθησία την οποία είχε επιδείξει.
Για παράδειγμα από πολύ νεαρή ηλικία είχε σταματήσει να τρώει κρέας όταν κατανόησε την προέλευση της ύπαρξής του. Και το ένοιωσε ακόμα καλύτερα καθώς μεγάλωνε…συνήθιζε να λέει ότι «μετατρέπετε το στομάχι σας σε έναν τάφο ζώων. Όταν τρώτε ζώα τι κάνετε; Τα θάβετε στο στομάχι σας, το μετατρέπετε σε έναν τάφο ζώων». Στην πραγματικότητα ο Λεονάρντο πήγε μακριά. Σταμάτησε να πίνει γάλα. Σταμάτησε επίσης να τρώει αβγά, επειδή και τα δύο προέρχονταν από ζώα.
Σταμάτησε να καταναλώνει οποιαδήποτε ζωική τροφή. Επί της ουσίας έγινε vegan. Και για αυτό είμαστε σίγουροι είναι απόλυτη αλήθεια αυτό για τον Λεονάρντο. Άλλη μια απόδειξη της ευαισθησίας του στο ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων είναι ότι όταν πήγαινε στην αγορά, στην οποία είχαν τα πτηνά μέσα σε κλουβιά, τα αγόραζε και τα απελευθέρωνε.
Όχι μεγαλύτερα κλουβιά, αλλά άδεια κλουβιά για αυτά τα πτηνά λοιπόν…
Ο Λεονάρντο ήταν λοιπόν ένα παράδειγμα για το πώς κάποιοι έγιναν υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων. Το σημαντικό που πρέπει να αναλογιστούμε σχετικά με τους Νταβίντσιανς είναι ότι μοιάζουν να νοιώθουν μια φυσική συμπόνια και μια συναισθηματική ταύτιση και κατανόηση. Είναι κάτι για το οποίο δεν χρειάζεται να τους διδάξεις, το οποίο δεν χρήζει απόδειξεων. Δεν πρόκειται δηλαδή να πουν «αν μπορείς να μου το αποδείξεις, τότε, ναι, θα βοηθήσω τα ζώα» ή… «δώσε μου ένα επιχείρημα προκειμένου να με πείσεις». Όχι, δεν πρόκειται για κάτι το οποίο ανακαλύπτουν, είναι κάτι που θα λέγαμε ότι βρίσκεται στα γονίδιά τους.Είναι κάτι το οποίο έφεραν στον κόσμο.
Η σύζυγός μου και εγώ στην διάρκεια της ζωής μας συναντήσαμε και γνωρίσαμε και άλλους ανθρώπους που ανήκουν στους Νταβίντσιανς. Είχαν αυτή την ευαισθησία στην ζωή τους…σαν παιδιά. Δεν χρειαζόταν να τους την διδάξεις, να τους την μάθεις, την είχαν από φυσικού τους.
ΝΤΑΜΑΣΚΑΝΣ
Κάποιοι από εμάς τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων ανήκουν στην δεύτερη κατηγορία την οποία αποκαλώ «Νταμάσκανς». Ξέρουμε όλη την ιστορία της Βίβλου για τον Σαύλος που πάει στη Δαμασκό. Είχε κληθεί στην Δαμασκό από ανθρώπους που ήταν επικριτές του Χριστού.
Στη Δαμασκό οι άνθρωποι είχαν αρχίσει να ακούνε την διδασκαλία του Ιησού. Έτσι οι επικριτές του θεώρησαν ότι έπρεπε να αναλάβουν δράση, να κάνουν κάτι για αυτό. Είπαν λοιπόν στον Σαύλο «έλα στη Δαμασκό εσύ που είσαι καλός ιεροκύρηκας να διδάξεις και να μιλήσεις εναντίον του Ιησού ώστε να περιοριστεί η επιρροή της διδασκαλίας του.»
Όπως όμως μας είναι και από την Βίβλο γνωστό, ο Σαύλος στον δρόμο για τη Δαμασκό άρχισε να ακούει φωνές από τον Ουρανό, υπάρχουν και διάφορες καλλιτεχνικές αποτυπώσεις αυτής της ιστορίας. Ο Σαύλος άρχισε λοιπόν να ακούει τις φωνές από τον Ουρανό να του λένε: «Σαύλε γιατί με εγκαταλείπεις, γιατί το κάνεις αυτό;» Ήταν η φωνή του Ιησού που ακουγόταν από τους Ουρανούς στον δρόμο του Σαύλου για τη Δαμασκό.
Ήταν κάτι βέβαια που είχε τρομερή επίδραση στον Σαύλο, ο οποίος με βάση αυτή την εμπειρία, από ένας από τους κυριότερους επικριτές του Ιησού, μετετράπη, στον Παύλο, έναν από τους μεγαλύτερους αποστόλους του.
Οι Νταμάσκανς λοιπόν στο επίπεδο της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ζώων καθώς προχωρά η ζωή τους στο χρόνο με έναν συγκεκριμένο τρόπο βρίσκονται κάποια στιγμή αντιμέτωποι με μια εμπειρία που αλλάζει ριζικά την ζωή τους και τη διαφοροποιεί. Μια εμπειρία παρόμοια με αυτή του Σαύλου στη Δαμασκό κατά την οποία αναπτύσσουν μία νέα αίσθηση η οποία δεν αποτελεί κάποιο είδος απόδειξης. Πρόκειται για κάτι το οποίο τους συμβαίνει και το οποίο δεν ανακαλύπτουν.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα ανθρώπου που ανήκει σε αυτή την κατηγορία και τον οποίο συναντήσαμε όλα αυτά τα χρόνια στο ταξίδι μας αυτό για τα δικαιώματα των ζώων. Ο άνθρωπος αυτός ήταν από το Βερολίνο και ονομαζόταν Χάιντς. Ήταν νέο παιδί κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Όταν λοιπόν οι Σύμμαχοι βομβάρδιζαν την πόλη και ο πληθυσμός κατέφευγε στα καταφύγια και άκουγε τις σειρήνες και τους ήχους των βομβών για να καταλάβει πότε τελείωναν οι βομβαρδισμοί, οπότε θα ήταν και ασφαλείς για να βγουν από τα καταφύγια. Ο Χάιντς όταν ζούσε αυτή την μεγάλης διάρκειας πολιορκία ήταν περίπου δέκα ετών. Άκουγε τον έντονο ήχο που κάνουν τα πέταλα των αλόγων όταν τρέχουν, τον ήχο που βγαίνει καθώς τρέχουν πάνω στο λιθόστρωτο δρόμο, από τον οποίο καταλάβαινες ότι τα άλογα έτρεχαν. Και καθώς στεκόταν έξω –μετά το τέλος των βομβαρδισμών, αυτό το δεκάχρονο παιδί έβλεπε ότι τα άλογα, που πριν απλώς άκουγε, είχαν πιάσει φωτιά από τις μύτες έως τις φτέρνες τους. Ως αποτέλεσμα των βομβαρδισμών, προφανώς κάπου είχε διαρρεύσει βενζίνη ή πετρέλαιο η οποία είχε πιάσει φωτιά. Έτσι ένα φλεγόμενο άλογο έτρεχε με ταχύτητα προς την κατεύθυνση του δεκάχρονου Χάιντς. Την τελευταία στιγμή όμως και όπως ήταν έτοιμο το άλογο να πέσει πάνω του, άλλαξε κατεύθυνση και ο Χάιντς σώθηκε.
Την ώρα που γινόταν αυτό ο Χάιντς παρατήρησε ότι το άλογο τον κοίταζε κατευθείαν στα μάτια…(Αυτό το βλέμμα) ήταν η εμπειρία που τον μεταμόρφωσε, που του άλλαξε την ζωή. Ήταν ένας νέος άνθρωπος. Από εκείνη την ημέρα η προσπάθειά του για να βοηθήσει τα ζώα έγινε για τον Χάιντς το νόημα της ζωής του.
Ο Χάιντς έλεγε ότι καθώς το άλογο πέρναγε από μπροστά του ήταν σαν να του έλεγε «γιατί δεν κάνεις κάτι να με βοηθήσεις, τι έκανα και αξίζω να υποφέρω κάτι τέτοιο;» Κάποιοι λοιπόν από τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των ζώων ανήκουν στους Νταμάσκανς, (είναι αυτοί που) μεταμορφώθηκαν.
Έτσι έχουμε μέχρι τώρα τους Νταβίντσιανς που γεννήθηκαν έτσι, και τους Νταμάσκανς που άλλαξαν αντίληψη στην πορεία.
Αν δείτε αυτή την εικόνα τι βλέπετε; (Τι βλέπετε σε αυτή την εικόνα;) Μια βάση, έτσι δεν είναι; Αλλά μπορείτε να δείτε και δύο πρόσωπα, σωστά;
Αυτό λοιπόν είναι η αλλαγή αντίληψης, η διαφοροποίηση της αντίληψης. Αρχικά βλέπεις μία βάση, αλλά μετά λες «μισό λεπτό-βλέπω και δύο πρόσωπα…» Αυτό συμβαίνει και στους Νταμάσκανς, μια αλλαγή στην αντίληψή τους, η οποία τους βάζει σε έναν νέο κόσμο, τους κάνει νέα πρόσωπα. Έτσι, αντί να βλέπουν τα άλλα ζώα ως κάτι που μπορεί να μετατραπεί σε φαγητό, τα θεωρούν πια ως κοινωνικές υπάρξεις (κοινωνικές οντότητες). Αντί να θεωρούν τα ζώα ως κάτι μετατρέψιμο σε ρούχα, οι Νταμάσκανς βλέπουν πια τα ζώα ως παράδειγμα στωικότητας. Για παράδειγμα οι αγελάδες στα λιβάδια; Τι μπορεί να θεωρηθεί περισσότερο στωικό από μία αγελάδα σε ένα λιβάδι. Αντί να βλέπουν τα ζώα ως κάτι που μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να μας διασκεδάσει, τα βλέπουν ως σοφές υπάρξεις στον κόσμο. Αντί να τα βλέπουν ως κάτι το οποίο πρέπει να νικήσουν τα βλέπουν ως οικογένειες οι οποίες πρέπει να προστατευθούν.
Και αντί να τα βλέπουν ως κάτι που θα μετατραπεί σε όργανο ή εργαλείο τα θεωρούν πια υπόδειγμα νοημοσύνης (ευφυΐας).
Με αυτούς και αμέτρητους άλλους παρόμοιους τρόπους οι Νταμάσκανς υπόκεινται σε μια αλλαγή αντίληψης που διαρκεί όσο το πετάρισμα του βλεφάρου, μια αλλαγή που επεκτείνεται σε όλο το φάσμα των σχέσεών μας με τα άλλα ζώα.
ΜΑΝΤΛΕΡ
Έτσι όπως είπαμε και αναλύσαμε έχουμε τους Νταβίντσιανς, τους Νταμάσκανς και μία τρίτη κατηγορία, τους οποίους αποκαλώ «Μάντλερ» (Μπερδεμένους).
Πρόκειται για τους ανθρώπους που δεν έχουν νοιώσει κάτι συνταρακτικό στην ζωή τους, αλλά αρχίζουν να μαθαίνουν τι συμβαίνει με τα ζώα στον κόσμο. Σαν ανθρώπους που έχουν έρθει σήμερα εδώ και βλέπουν τι συμβαίνει από αυτό το βίντεο, ή άλλους που έχουν ακούσει κάτι σχετικό και αρχίζουν να σκέφτονται.
Ενας Μάντλερ δεν προχωρά προς το ζήτημα γρήγορα αλλά με αργό ρυθμό. Βαδίζει προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση αλλά με αργά βήματα.
Δεν έχουν λοιπόν βιώσει την κρίσιμη στιγμή σαν τους Νταμάσκανς. Οι Μάντλερ δεν έχουν την αντίληψη των δικαιωμάτων των ζώων στα γονίδιά τους, δεν έχουν βιώσει κάποια δραματική εμπειρία που θα μεταβάλλει αυτή την αντίληψη, Απλώς συνεχίζουν να πορεύονται μπερδεμένοι.
Τι συμβαίνει λοιπόν στους Μάντλερ (τους μπερδεμένους)…Θα σας το εξηγήσω ως Μάντλερ που είμαι και εγώ, καθώς δεν ένοιωσα μία εμπειρία αντίστοιχη με αυτή των Νταμάσκαν, ούτε είχα κάποια γονίδια αντίστοιχα με αυτά των Νταβίντσιανς.
Ο Μάντλερ λοιπόν αρχίζει και σκέφτεται αυτή την κατάσταση που επικρατεί και επιπλέον να την βιώνει ως εμπειρία. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να βλέπει κάποιες από τις φωτογραφίες που προβάλλονται εδώ σήμερα και να λέει «μα τι συμβαίνει εδώ πέρα;» Και από αυτή την ερώτηση και την απάντησή της οδηγείται σε μια άλλη σχετική ερώτηση.
Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο. Απαιτεί χρόνο για να πουν οι Μάντλερ «αυτό δεν θα είναι το επόμενο γεύμα μου», «δεν είναι αυτά τα ζώα αυτά από τα οποία θα προέλθουν τα νέα μου ρούχα» ή «αυτή δεν είναι μια αποδεκτή μορφή οικογενειακής διασκέδασης» ή «τα άγρια ζώα δεν υπάρχουν οπότε μπορούμε να τα σκοτώνουμε για να κάνουμε αθλητισμό» ότι «τα ζώα δεν πρέπει να υποβάλλονται σε πειράματα για την αντιμετώπιση ανθρωπίνων ασθενειών». Απαιτείται χρόνος για να φτάσουν οι Μάντλερ σε αυτή την διαδικασία.
14 Ιουλίου 2009
Κάμερα: Γιώργος Φλώρος
Υπότιτλοι: Άγκη Σκαρλίγκου
Απομαγνητοφώνηση-Μετάφραση: Άρης Καπαράκης
1 σχόλιο:
Σιγά μη μας είπε και κάτι συγκλονιστικό ο αφρατούλης συμπαθής κύριος...
Δημοσίευση σχολίου