Η εκδίκηση των ζώων
της Βάλιας Νικολάου
Το Νοέμβριο του 1986 μια σπάνια και επικίνδυνη νόσος, η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια (γνωστή ως «νόσος των τρελών αγελάδων») χτυπά κοπάδια βοοειδών στην Αγγλία. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1997, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σημαίνει συναγερμός, καθώς έξι άνθρωποι από τους οκτώ που νόσησαν στο Χονγκ Κονγκ πεθαίνουν από τον ιό της γρίπης των πτηνών ή αλλιώς Η5Ν1. Και σήμερα περισσότεροι από 152 έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας μιας νέας μορφής γρίπης, της γρίπης των χοίρων.
Ιοί που μολύνουν αρχικά τα ζώα και τα πτηνά και ύστερα τον άνθρωπο προκαλούν εδώ και χρόνια πανικό ανά τον κόσμο και έντονες ανησυχίες στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, όχι μόνο επειδή μεταδίδονται σχετικά εύκολα αλλά και γιατί μπορούν να εξελιχθούν σε πανδημίες. Το ερώτημα που απασχολεί τους περισσότερους πολίτες είναι: Γιατί εκδηλώνονται τόσο συχνά ασθένειες στα ζώα και στα πτηνά; Τι φταίει; Η απάντηση είναι απλή. Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων Ζώων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Σπύρο Κρήτα, ένας παράγοντας (και όχι αίτιο) που θα μπορούσε να είναι ένοχος και για τις τρεις περιπτώσεις είναι από τη μία η εντατικοποίηση της εκτροφής των ζώων και από την άλλη ο συνωστισμός τους στους θαλάμους, που ενθαρρύνει την ανάπτυξη τέτοιων νοσημάτων.
Αύξηση κρουσμάτων
Το καμπανάκι του κινδύνου για τη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, η οποία οφείλεται σε μια αλλοιωμένη πρωτεΐνη, το prion, χτύπησε το 1986 στην Αγγλία. Η νόσος εξελίχθηκε γρήγορα, με αποτέλεσμα μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια να υπάρξουν περισσότερα από 150.000 περιστατικά και να εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη.
«Λόγω της ανάγκης να πάρει περισσότερες ζωικές πρωτεΐνες, ο άνθρωπος αρχίζει να ζητάει μεγαλύτερες αποδόσεις από τα ζώα» αναφέρει ο κ. Κρήτας και εξηγεί: «Στην περίπτωση των τρελών αγελάδων, προκειμένου να πετύχει μεγαλύτερες ποσότητες, έπρεπε να δώσει στα ζώα συμπυκνωμένη τροφή. Η συμπυκνωμένη ουσία που έβαλε στην τροφή των αγελάδων ήταν τα κρεατάλευρα. Στην προσπάθειά τους να μειώσουν το κόστος, οι παραγωγοί μείωσαν και τη θερμοκρασία αυτών των ζωικών λιπών που έβαλαν στην τροφή της αγελάδας, με αποτέλεσμα την πρωτεΐνη prion».
Η γρίπη των πτηνών (λοιμώδης νόσος που προσβάλλει πουλερικά και άλλα πτηνά και προκαλείται από τον τύπο Α του ιού της γρίπης) έχει δύο μορφές: η πρώτη προκαλεί μέτριας βαρύτητας νόσηση, που εμφανίζεται με πτερόρροια ή μείωση ωοτοκίας στα πτηνά, ενώ η δεύτερη μορφή –η πιο επικίνδυνη και θανατηφόρα– αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία το 1878. Μέχρι σήμερα όλες οι επιδημίες από τη μορφή αυτή της γρίπης έχουν προκληθεί από τους υπότυπους Η5 και Η7 του ιού Α της γρίπης.
Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες, οι άνθρωποι δεν προσβάλλονται από τη γρίπη των πτηνών παρά μόνο κατ’ εξαίρεση, καθώς μεταδίδεται από τα πτηνά στον άνθρωπο με άμεση επαφή με μολυσμένα πουλερικά. «Κυκλοφορούν διάφοροι ιοί της ίδιας ομάδας. Οταν δύο ιοί μπουν σε ένα ζώο ή στον άνθρωπο, τότε αυτό το ζώο ή ο άνθρωπος λειτουργεί ως δοχείο και αναμιγνύεται το γενετικό τους υλικό, δημιουργώντας έτσι ένα νέο ιό. Αυτό κάτω από φυσιολογικές συνθήκες συμβαίνει συνεχώς και επομένως παράγονται συνεχώς μεταλλαγμένα στελέχη της γρίπης χωρίς να δημιουργούν προβλήματα» σημειώνει ο κ. Κρήτας και συνεχίζει: «Κάποια από αυτά τα στελέχη μπορούν να μεταδίδονται πιο εύκολα ακόμη και στον άνθρωπο. Η ανάπτυξη νόσων στα πτηνά και στους χοίρους ευνοείται από το γεγονός ότι εκτρέφονται σε πολύ μεγάλους αριθμούς στους ίδιους θαλάμους.
Βεβαίως αυτό δεν είναι αίτιο, αλλά ένας από τους λόγους που μπορούν ενδεχομένως να εξηγήσουν γιατί εκδηλώνονται σε αυτά τα ζώα αυτά τα νοσήματα».
Οι χώρες στις οποίες εκδηλώθηκαν κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους είναι, μεταξύ άλλων, το Βιετνάμ, η Ινδονησία, η Κίνα, η Τουρκία, η Καμπότζη και η Ταϊλάνδη. Στη χώρα μας το πρώτο ύποπτο κρούσμα εντοπίστηκε στις 13 Οκτωβρίου του 2005 σε μια γαλοπούλα στις Οινούσσες και η κινητοποίηση των Αρχών ήταν άμεση, καθώς εφαρμόστηκε το Σχέδιο Επείγουσας Επέμβασης.
Οσο για τη νέα γρίπη των χοίρων –τη «γρίπη του Μεξικού», όπως τη χαρακτηρίζει ο καθηγητής
Κτηνιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Σπύρος Κυριάκης–, οι επιστήμονες συνιστούν ψυχραιμία. «Η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν έχουν αυτό το παθολογικό στέλεχος στην κτηνοτροφία τους. Το χοιρινό κρέας είναι απολύτως ασφαλές και τα μέτρα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης περί κτηνιατρικής βιοασφάλειας μας καλύπτουν πλήρως» τονίζει ο κ. Κυριάκης.
«Βεβαίως και ανησυχούμε. Ομως θα πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι και να δείξουμε εμπιστοσύνη στις παγκόσμιες Αρχές. Γνώμη μου είναι ότι η γρίπη των χοίρων θα φτάσει και στην Ελλάδα από κάποιον ταξιδιώτη που θα έρθει από άλλη χώρα. Πάντα είχαμε επιδημίες, αλλά παλιότερα δεν είχαμε τα κατάλληλα μέσα αντιμετώπισης» αναφέρει ο επιδημιολόγος κ. Ιωάννης Κοσμίδης.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΑΛΙΑ
Ιοί που μολύνουν αρχικά τα ζώα και τα πτηνά και ύστερα τον άνθρωπο προκαλούν εδώ και χρόνια πανικό ανά τον κόσμο και έντονες ανησυχίες στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, όχι μόνο επειδή μεταδίδονται σχετικά εύκολα αλλά και γιατί μπορούν να εξελιχθούν σε πανδημίες. Το ερώτημα που απασχολεί τους περισσότερους πολίτες είναι: Γιατί εκδηλώνονται τόσο συχνά ασθένειες στα ζώα και στα πτηνά; Τι φταίει; Η απάντηση είναι απλή. Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων Ζώων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Σπύρο Κρήτα, ένας παράγοντας (και όχι αίτιο) που θα μπορούσε να είναι ένοχος και για τις τρεις περιπτώσεις είναι από τη μία η εντατικοποίηση της εκτροφής των ζώων και από την άλλη ο συνωστισμός τους στους θαλάμους, που ενθαρρύνει την ανάπτυξη τέτοιων νοσημάτων.
Αύξηση κρουσμάτων
Το καμπανάκι του κινδύνου για τη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, η οποία οφείλεται σε μια αλλοιωμένη πρωτεΐνη, το prion, χτύπησε το 1986 στην Αγγλία. Η νόσος εξελίχθηκε γρήγορα, με αποτέλεσμα μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια να υπάρξουν περισσότερα από 150.000 περιστατικά και να εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη.
«Λόγω της ανάγκης να πάρει περισσότερες ζωικές πρωτεΐνες, ο άνθρωπος αρχίζει να ζητάει μεγαλύτερες αποδόσεις από τα ζώα» αναφέρει ο κ. Κρήτας και εξηγεί: «Στην περίπτωση των τρελών αγελάδων, προκειμένου να πετύχει μεγαλύτερες ποσότητες, έπρεπε να δώσει στα ζώα συμπυκνωμένη τροφή. Η συμπυκνωμένη ουσία που έβαλε στην τροφή των αγελάδων ήταν τα κρεατάλευρα. Στην προσπάθειά τους να μειώσουν το κόστος, οι παραγωγοί μείωσαν και τη θερμοκρασία αυτών των ζωικών λιπών που έβαλαν στην τροφή της αγελάδας, με αποτέλεσμα την πρωτεΐνη prion».
Η γρίπη των πτηνών (λοιμώδης νόσος που προσβάλλει πουλερικά και άλλα πτηνά και προκαλείται από τον τύπο Α του ιού της γρίπης) έχει δύο μορφές: η πρώτη προκαλεί μέτριας βαρύτητας νόσηση, που εμφανίζεται με πτερόρροια ή μείωση ωοτοκίας στα πτηνά, ενώ η δεύτερη μορφή –η πιο επικίνδυνη και θανατηφόρα– αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία το 1878. Μέχρι σήμερα όλες οι επιδημίες από τη μορφή αυτή της γρίπης έχουν προκληθεί από τους υπότυπους Η5 και Η7 του ιού Α της γρίπης.
Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες, οι άνθρωποι δεν προσβάλλονται από τη γρίπη των πτηνών παρά μόνο κατ’ εξαίρεση, καθώς μεταδίδεται από τα πτηνά στον άνθρωπο με άμεση επαφή με μολυσμένα πουλερικά. «Κυκλοφορούν διάφοροι ιοί της ίδιας ομάδας. Οταν δύο ιοί μπουν σε ένα ζώο ή στον άνθρωπο, τότε αυτό το ζώο ή ο άνθρωπος λειτουργεί ως δοχείο και αναμιγνύεται το γενετικό τους υλικό, δημιουργώντας έτσι ένα νέο ιό. Αυτό κάτω από φυσιολογικές συνθήκες συμβαίνει συνεχώς και επομένως παράγονται συνεχώς μεταλλαγμένα στελέχη της γρίπης χωρίς να δημιουργούν προβλήματα» σημειώνει ο κ. Κρήτας και συνεχίζει: «Κάποια από αυτά τα στελέχη μπορούν να μεταδίδονται πιο εύκολα ακόμη και στον άνθρωπο. Η ανάπτυξη νόσων στα πτηνά και στους χοίρους ευνοείται από το γεγονός ότι εκτρέφονται σε πολύ μεγάλους αριθμούς στους ίδιους θαλάμους.
Βεβαίως αυτό δεν είναι αίτιο, αλλά ένας από τους λόγους που μπορούν ενδεχομένως να εξηγήσουν γιατί εκδηλώνονται σε αυτά τα ζώα αυτά τα νοσήματα».
Οι χώρες στις οποίες εκδηλώθηκαν κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους είναι, μεταξύ άλλων, το Βιετνάμ, η Ινδονησία, η Κίνα, η Τουρκία, η Καμπότζη και η Ταϊλάνδη. Στη χώρα μας το πρώτο ύποπτο κρούσμα εντοπίστηκε στις 13 Οκτωβρίου του 2005 σε μια γαλοπούλα στις Οινούσσες και η κινητοποίηση των Αρχών ήταν άμεση, καθώς εφαρμόστηκε το Σχέδιο Επείγουσας Επέμβασης.
Οσο για τη νέα γρίπη των χοίρων –τη «γρίπη του Μεξικού», όπως τη χαρακτηρίζει ο καθηγητής
Κτηνιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Σπύρος Κυριάκης–, οι επιστήμονες συνιστούν ψυχραιμία. «Η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν έχουν αυτό το παθολογικό στέλεχος στην κτηνοτροφία τους. Το χοιρινό κρέας είναι απολύτως ασφαλές και τα μέτρα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης περί κτηνιατρικής βιοασφάλειας μας καλύπτουν πλήρως» τονίζει ο κ. Κυριάκης.
«Βεβαίως και ανησυχούμε. Ομως θα πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι και να δείξουμε εμπιστοσύνη στις παγκόσμιες Αρχές. Γνώμη μου είναι ότι η γρίπη των χοίρων θα φτάσει και στην Ελλάδα από κάποιον ταξιδιώτη που θα έρθει από άλλη χώρα. Πάντα είχαμε επιδημίες, αλλά παλιότερα δεν είχαμε τα κατάλληλα μέσα αντιμετώπισης» αναφέρει ο επιδημιολόγος κ. Ιωάννης Κοσμίδης.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΑΛΙΑ
(Ελεύθερος Τύπος, Μάιος 2009)
1 σχόλιο:
θαρθουν κι άλλες αρώστιες από τα ζώα. Για να μάθουν οι άνθρωποι να μην τα κακοποιούν για την τροφή τους...
Δημοσίευση σχολίου