«Θάνατος, θάνατος», η λέξη αντηχεί σχεδόν εκκωφαντικά στην κατάμεστη αρένα τη στιγμή που ο ταυρομάχος είναι καθ’ όλα έτοιμος να σκοτώσει τον ταύρο με το κυρτό του ξίφος. Το σκηνικό σείεται από τις ιαχές και τα ηδονιστικά βλέμματα των χιλιάδων θεατών στρέφονται στον ημιθανή ταύρο, του οποίου το κρέας θα πουληθεί πανάκριβα την επομένη ημέρα.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται όταν ο ταύρος πέφτει νεκρός γεμάτος ...
ατσαλένια καρφιά στη ράχη του, ενώ το εκστασιασμένο κοινό χειροκροτεί τον νικητή - θριαμβευτή ταυρομάχο, ο οποίος κάνει την υπόκλισή του με τη μουλέτα του -κόκκινη κάπα- μαζεύοντας παράλληλα τα λουλούδια, τις βεντάλιες και τα καπέλα που του έχει σκορπίσει…
Ως η κατεξοχήν ισπανική φιέστα, οι ταυρομαχίες μπορούν να θεωρηθούν ένα ανάμικτο είδος λαϊκής γιορτής και αγωνίσματος. Η παράδοσή τους έχει τις ρίζες της σε αρχαίους χρόνους, ωστόσο, η σημερινή μορφή της, όπου ο ταυρομάχος αγωνίζεται πεζός εναντίον του ταύρου χρονολογείται από το 18ο αιώνα. Οι πρώτοι ταυρομάχοι λέγεται ότι ήταν πλανόδιοι διασκεδαστές που γυρνούσαν από χωριό σε χωριό και ταυρομαχούσαν με μικρόσωμους -και σχετικά ακίνδυνους- ταύρους, χωρίς όμως να τους σκοτώνουν. Οι ευγενείς αντιμετώπιζαν έφιπποι τους ταύρους, κάτι που κατάργησε το 1723 με βασιλικό διάταγμα ο Φίλιππος ο 5ος, αντίθετος στην κακομεταχείριση των ταύρων.
Ανέκαθεν, πάντως, οι ταυρομαχίες είχαν τόσους φανατικούς υπέρμαχους όσους και ορκισμένους πολέμιους, από τον Πάμπλο Πικάσο, τον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και τον Ερνεστ Χεμινγουέι, στους οποίους το εν λόγω θέαμα αποτέλεσε πηγή ανυπέρβλητης έμπνευσης, έως τον Πάπα Πίο Ε’, ο οποίος εξέδωσε το Νοέμβριο του 1567 παπική βούλα (De Salute Gregis ) με την οποία τις απαγόρευε.
Ακόμη και στην ίδια την Ισπανία η κοινή γνώμη μοιάζει να είναι από πάντα διχασμένη σχετικά με τη σκοπιμότητα της θανάτωσης των ταύρων, σε αυτούς που θεωρούν τις ταυρομαχίες ως μια ευγενή μορφή τέχνης και σήμα κατατεθέν της ισπανικής κουλτούρας και σε αυτούς που τις καταδικάζουν ως ένα βάρβαρο, αιμοδιψές αγώνισμα. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια όλο και μεγαλώνει το πλήθος των αντιδράσεων από ακτιβιστές, οι οποίοι έχουν αναλάβει αντι-ταυρομαχική δράση όχι μόνο στην Ισπανία αλλά και σε άλλες χώρες, υποστηρίζοντας πως τα ζώα δεν θα έπρεπε να τυραννιούνται, θανατώνονται ή κακοποιούνται για λόγους αναψυχής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι αυτό που συνέβη προ ημερών, όταν 150 πολέμιοι των ταυρομαχιών διαδήλωσαν, γυμνοί, μπροστά στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ του Μπιλμπάο, στη Βόρεια Ισπανία, ζητώντας την κατάργησή τους. Εχοντας ζωγραφίσει σημεία του σώματός τους, οι διαδηλωτές έπεσαν κατά γης σχηματίζοντας την εικόνα ματωμένου ταύρου. Από την πλευρά του το φιλοζωικό σωματείο «Εκουανιμάλ» εξέδωσε ανακοίνωση, όπου επισημαίνεται ότι «μία κοινωνία με ηθικά κριτήρια δεν μπορεί να επιτρέπει άλλο ανήθικα θεάματα, όπως η ταυρομαχία», ενώ στη Γκουανταλαχάρα, στην Κεντρική Ισπανία, καταγγέλθηκε η συμμετοχή μηχανοκίνητων οχημάτων στην ταυρομαχία και η τελική εξόντωση του ματωμένου ταύρου με «χαριστική βολή».
Την ίδια στιγμή, η ισπανική εφημερίδα «Πούμπλικο» κάνει εκστρατεία με σκοπό να απαγορευθεί η παρακολούθηση του αμφιλεγόμενου θεάματος τουλάχιστον στους ανήλικους. Εις επίρρωση δε, των ως άνω ενεργειών ήρθε και το περιστατικό στη Ναβάρα, οπού ένας ταύρος κυριευμένος από αμόκ όρμησε στην εξέδρα, τραυματίζοντας τουλάχιστον 40 θεατές, εκ των οποίων ένα δεκάχρονο αγόρι και έναν ενήλικα οι οποίοι διακομίστηκαν στο νοσοκομείο με σοβαρά τραύματα στο στομάχι και στην πλάτη αντιστοίχως.
Τη χαριστική βολή, πάντως, στην εντυπωσιακή αλλά όλο και πιο αμφιλεγόμενη παράδοση των ταυρομαχιών έδωσε πριν από ένα μήνα η Καταλονία, που έγινε οριστικά η πρώτη περιφέρεια της Ισπανίας που απαγόρευσε το «άθλημα» και η δεύτερη ανά τον κόσμο μετά τις Κανάριους Νήσους το 1991. Η φθίνουσα δημοτικότητα των ταυρομαχιών ήταν το βασικό επιχείρημα που οδήγησε το τοπικό Κοινοβούλιο να αποδεχθεί, με ψήφους 68 υπέρ και 55 κατά ψήφισμα με τις υπογραφές 180.0000 πολιτών κατά του ισπανικού εθίμου. Αυτό, πάντως, που προκαλεί έκπληξη για τα δεδομένα της περιοχής ήταν το γεγονός ότι τα πολιτικά κόμματα ζήτησαν από τους βουλευτές τους να ψηφίσουν κατά συνείδηση. Μάλιστα, ο βουλευτής Γιοζέπ Ρουλ τόνισε χαρακτηριστικά ότι «υπάρχουν μερικές παραδόσεις που δεν μπορούν να μείνουν παγωμένες στο πέρασμα του χρόνου, καθώς η κοινωνία αλλάζει» και πρόσθεσε «ότι δεν πρέπει να απαγορεύσουμε τα πάντα αλλά οφείλουμε να δώσουμε ένα οριστικό πλήγμα στις πιο «ταπεινές» παραδόσεις».
Η απαγόρευση αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2012 και θα έχει ως αποτέλεσμα το κλείσιμο της μοναδικής ενεργού αρένας ταυρομαχιών στη Βαρκελώνη, στην οποία διοργανώνονται 15 αγώνες κάθε σεζόν, αλλά και μερικών ακόμη που έχουν παραμείνει στην Καταλονία χωρίς να χρησιμοποιούνται. Εξάλλου, με την απαγόρευση αυτή η Καταλονία επιδιώκει κατά κάποιον τρόπο να διαχωριστεί από την υπόλοιπη Ηπειρωτική Ισπανία, η οποία έχει βαθύτερη παράδοση στις ταυρομαχίες και από την οποία τη χωρίζει ένα μεγάλο πολιτιστικό χάσμα. Απόδειξη αυτού είναι οι αυτόνομες περιοχές της Βαλένθια και της Μούρθια, που, εκφράζοντας ουσιαστικά την αντίδρασή τους, ανακοίνωσαν την εγγραφή των corridas (ταυρομαχιών) στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους ως «αγαθά πολιτιστικού ενδιαφέροντος».
Φυσικά, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ότι η εν λόγω απαγόρευση θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και τον τουρισμό της χώρας και μάλιστα εν μέσω οικονομικής ύφεσης, καθώς το 70% όσων παρακολουθούν το θέαμα είναι τουρίστες. Μόνο την περασμένη χρονιά πωλήθηκαν σε Ισπανία και Γαλλία εισιτήρια συνολικής αξίας εκατό εκατομμυρίων ευρώ.
Εντούτοις, δεν είναι λίγοι αυτοί που ακόμη και σήμερα λατρεύουν με πάθος τις ταυρομαχίες, όπως και ο βασιλιάς της Ισπανίας Χουάν Κάρλος. Και μολονότι είναι αδιαμφισβήτητα δύσκολο για κάποιους Ισπανούς ν’ απαρνηθούν μια παράδοση χρόνων, δεν μπορούμε ν’ αγνοήσουμε και τις φωνές χιλιάδων ακτιβιστών που μιλούν για «καθαρό, στυγνό έγκλημα», καθώς στις ταυρομαχίες που διεξάγονται μόνο στην Ισπανία φονεύονται κάθε χρόνο 1.300 ταύροι και 3.000 άλογα.
O ΔΕΚΑΤΟΣ ΑΘΛΟΣ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΚΑΙ ΤΑ ΤΑΥΡΟΚΑΘΑΨΙΑ
* Υπάρχει η αντίληψη ότι οι Κρήτες έφεραν πρώτοι τις ταυρομαχίες στην Ισπανία. Σύμφωνα με τη Μυθολογία ο δέκατος άθλος του Ηρακλή τοποθετείται στην Ισπανία, όταν ο Ευρυσθεύς τον διέταξε να του φέρει τα βόδια του Γηρυόνη, που κατοικούσε εκεί. Φτάνοντας, λοιπόν, ο μυθικός ήρωας στο σημερινό Γιβραλτάρ -Στήλες του Ηρακλή- απήγαγε την αγέλη του Γηρυόνη. Αν συνδυάσουμε το γεγονός αυτό και με τα ταυροκαθάψια των αρχαίων Κρητών, όπως απεικονίζονται στη γνωστή τοιχογραφία της Κνωσού, έχουμε το στοιχείο του ταύρου στην παλιά περιοχή της Ισπανίας με την παρουσία του Ηρακλή. Μια άλλη εκδοχή θέλει τις ρίζες των ταυρομαχιών στην εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας στην Ισπανία όπου ήταν ένα παιχνίδι των ευγενών, χωρίς τάξη και οργάνωση, στις πλατείες, πρόχειρα κλεισμένες.
* Οι ταύροι που χρησιμοποιούνται είναι επιλεγμένοι και ονομάζονται toros bravos - άγριοι και γενναίοι. Ζούνε σε ειδικά ταυροφορβεία και είναι έτοιμοι μόλις γίνουν 4 ετών. Ωστόσο, στα δύο χρόνια οι ταύροι δοκιμάζονται στο λιβάδι. Ιππείς με κοντάρια ρίχνουν κάτω τον ταύρο και αν αυτός σηκωθεί με άγριες διαθέσεις και τους κυνηγήσει, τότε θεωρείται κατάλληλος για ταυρομαχίες, αν όχι οδηγείται στο σφαγείο. Ακόμη σε κάθε ταυρομαχία σκοτώνονται έξι ταύροι και ο ταυρομάχος, εκτός από τα ενθύμια από τους θεατές, παίρνει το ένα ή και τα 2 αφτιά του ταύρου, ή άλλες φορές και την ουρά του.
* Στην Πορτογαλία, η ταυρομαχία γίνεται πάνω σε άλογο και ονομάζεται «ρεχονέο». Σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες όπου γίνονται ταυρομαχίες, ο ταύρος δεν θανατώνεται. Το ρεχονέο είναι πολύ πιο εντυπωσιακό, αλλά και επικίνδυνο, αφού η αποφυγή του ταύρου δεν εξαρτάται μόνο από τον ταυρομάχο, αλλά και από το άλογο. Οι κινήσεις των «ρεχονεαδόρες» είναι μοναδικές σε πλαστικότητα και επιδεξιότητα, ανάλογες με αυτές του αλόγου, το οποίο σημειωτέον δεν έχει καμία προστασία απέναντι στον ταύρο, πέρα από τα αντανακλαστικά, το ένστικτο και την ταχύτητα του.
* Το 1879 στην αρένα της Κόρδοβα, στην Ανδαλουσία της Ισπανίας, ένας ταύρος με το όνομα «Murcielago» -νυχτερίδα- αντιστάθηκε πεισματικά να πεθάνει και άντεξε σε 24 χτυπήματα του σπαθιού, με αποτέλεσμα ο ταυρομάχος να του χαρίσει τη ζωή αρνούμενος να τον χτυπήσει για 25η φορά. Το απίστευτο αυτό γεγονός ενέπνευσε τους κατασκευαστές της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας Lamborghini, οι οποίοι ονόμασαν ένα από τα μοντέλα τους με το όνομα του θρυλικού ταύρου…
της Λώρας Σπυροπούλου
http://adesmeytos.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου