Η βιοποικιλότητα της Γης αποτελεί προϊόν μιας εξελικτικής διαδρομής 3,5 δισεκατομμυρίων ετών, της μακρύτερης στην ιστορία της ζωής στον πλανήτη μας. Ωστόσο, η πορεία ίσως έχει φτάσει στο τέλος της. Μελετώντας την επιστημονική βιβλιογραφία και τις αναλύσεις δεδομένων που έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί στην επιθεώρηση Science, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων προειδοποιεί ότι η εξαφάνιση και η συρρίκνωση των πληθυσμών διαφόρων ζώων ίσως σηματοδοτεί την είσοδο του πλανήτη μας στην“Έκτη Μαζική Εξόντωση” των ειδών. Από το 1500 και μετά έχουν εξαφανιστεί 320 είδη σπονδυλωτών ζώων ενώ...
τα επιζώντα είδη έχουν υποστεί μείωση 25 με 28 τοις εκατό στον πληθυσμό τους στο ίδιο χρονικό διάστημα. Σε ποσοστό 16 ως 33% τα ζώα αυτά θεωρούνται σήμερα απειλούμενα ή υπό εξαφάνιση. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία 35 χρόνια οπληθυσμός του ανθρώπου στη Γη έχει σχεδόν διπλασιαστεί και ακολουθεί αυξητικές τάσεις. Παρόμοια είναι οι τάσεις που παρατηρούνται στους ασπόνδυλους οργανισμούς όπως καρκινοειδή, σκουλήκια και πεταλούδες. Οι ρυθμοί αυτοί είναι συγκρίσιμοι με αυτούς των πρώτων σταδίων προηγούμενων μαζικών εξοντώσεων. —Τι σημαίνει εξαφάνιση των ειδών Ωστόσο σημαντικότερα θύματα είναι τα μεγαλύτερα ζώα που τείνουν να αναπαράγονται με βραδύτερους ρυθμούς. Χρειάζονται μεγαλύτερα εδάφη για να διατηρήσουν βιώσιμους πληθυσμούς σε έναν κόσμο που κυριολεκτικά τελεί υπό ανθρώπινη κατοχή. Επίσης, το μέγεθος, αλλά και το κρέας τους τα καθιστούν εύκολους στόχους για τους κυνηγούς που πλέον χρησιμοποιούν εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα. Οι επιπτώσεις της εξαφάνισης αυτών των ειδών θα είναι ολέθριες για τον πλανήτη. Στο πλαίσιο πειραμάτων στη Κένυα μεγάλα είδη της ενδημικής πανίδας, όπως ζέβρες, καμηλοπαρδάλεις και ελέφαντες, αποκλείστηκαν από απομονωμένες εκτάσεις γης ώστε να παρατηρηθεί η αντίδραση του οικοσυστήματος. Πολύ γρήγορα οι περιοχές αυτές κατακλύστηκαν από τρωκτικά, θάμνοι και λιβαδικές εκτάσεις αυξήθηκαν. Οι πληθυσμοί των τρωκτικών διπλασιάστηκαν και μαζί τους οι κίνδυνοι από τα εξωπαράσιτα που μεταφέρουν. —Οι προηγούμενες μαζικές εξαφανίσεις Οι προηγούμενες πέντε μαζικές εξοντώσεις αφάνισαν περισσότερο από το 75 τοις εκατό της ζωής στον πλανήτη η καθεμιά. Η τελευταία μαζική εξόντωση έλαβε χώρα πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια και ήταν υπεύθυνη για τον αφανισμό των δεινοσαύρων. Η διαφορά έγκειται στο ότι οι προηγούμενες μαζικές εξοντώσεις προκλήθηκαν από κατακλυσμικά γεγονότα όπως η σύγκρουση της Γης με τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, ενώ τώρα η κύρια αιτία είναι ανθρωπογενείς παράγοντες. Μια κατάσταση που ο επικεφαλής της μελέτης, Ροντόλφο Ντίρζο, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ αποκαλεί ως “Ανθρωπόκαινο Απομείωση της Πανίδας” (Anthropocene defaunation). Σύμφωνα με έκθεση του Διακυβερνητικού Συμβουλίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), μία αύξηση 3,5 βαθμών Κελσίου ως το 2100 θα μπορούσε να αφανίσει 40 με 70 τοις εκατό όλων των ειδών που έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα. Η τελευταία μαζική εξόντωση έλαβε χώρα πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια και ήταν υπεύθυνη για τον αφανισμό των δεινοσαύρων. Επιπλέον, πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Ντιουκ αναφέρει πως πριν την εμφάνιση του ανθρώπου εξαφανιζόταν ένα είδος κάθε δέκα εκατομμύρια χρόνια, ενώ η συχνότητα από τότε έχει αυξηθεί κατά τέσσερις ή και πέντε τάξεις μεγέθους. Ωστόσο, όπως αναφέρει η έρευνα, λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών έχει ξεπεράσει αυτόν της εμφάνισης νέων (διαβάστε εδώ ποια είναι τα δέκα πιο εντυπωσιακά είδη του 2010) με αποτέλεσμα η βιοποικιλότητα να μειώνεται 1000 φορές ταχύτερα σε αντίθεση με αυτό που συνέβαινε πριν ο άνθρωπος αποφασίσει να αυτοανακηρυχθεί σε “κύριο και κτήτορα” της φύσης. «Έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε την εξαφάνιση μόνο ως την απώλεια ενός είδους από το πρόσωπο της Γης – και αυτό είναι πολύ σημαντικό – αλλά υπάρχει ταυτόχρονα μια απώλεια κρίσιμων λειτουργιών ενός οικοσυστήματος στο οποίο τα ζώα διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο», δήλωσε ο Ντίρζο. «Η αποφυγή, ή έστω η καθυστέρηση της έκτης μαζικής εξόντωσης θα χρειαστεί χρόνο και συνεργασία. Η καλύτερη ενημέρωση μπορεί να επιταχύνει αυτές τις προσπάθειες», πρόσθεσε.
econews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου