animalspress

Ο ΑΔΕΣΠΟΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ - Η ΔΙΑΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΑΔΕΣΠΟΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο αδέσποτος πόλεμος

Εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", 2005
(Παλαιότερο, αλλά κατατοπιστικό και επίκαιρο δημοσίευμα)



Ερίζουν πολλοί για τη σωτηρία τους. Κάποιοι έχουν βαλθεί να τα στείλουν μακριά, άλλοι διερευνούν τρόπους για να τα ανακουφίσουν χωρίς να τα απομακρύνουν από το περιβάλλον τους. Ο λόγος για τα ατυχή αδέσποτα που αναγορεύτηκαν σε "πρόβλημα" τον καιρό που η Ελλάδα στολιζόταν για τους Ολυμπιακούς.


Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ πίσω για


να θυμηθούμε ότι, ενόψει Ολυμπιακών, τα αδέσποτα της χώρας αναγορεύτηκαν συλλήβδην σε «μείζον πρόβλημα» για την εύρυθμη διεξαγωγή των αγώνων. Πλήθαιναν τότε διαρκώς οι καταγγελίες για μαζικές δηλητηριάσεις ζώων και για την αργή και βασανιστική θανάτωσή τους σε ακατάλληλα «κυνοκομεία», ενώ καθημερινά δεκάδες αδέσποτων σκύλων «εξαφανίζονταν» μυστηριωδώς από τα γνώριμα στέκια τους. Η εξόντωση των αδέσποτων του Ζαππείου την Πρωτοχρονιά του 2003 υπήρξε απλώς η κορυφή του παγόβουνου: η προοπτική των Ολυμπιακών πρόσφερε το τέλειο άλλοθι σε εκείνους που απεργάζονταν από χρόνια μια «τελική λύση» για τα αδέσποτα και τώρα έβρισκαν την ευκαιρία να βάλουν ένα λιθαράκι στην υλοποίησή της. Είναι βέβαιο ότι, παρά τις περί του αντιθέτου καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις αρμοδίων και μη, τα αδέσποτα της χώρας δεινοπάθησαν τα δυο χρόνια που προηγήθηκαν της Ολυμπιάδας.




Ο νόμος


Στο ζοφερό αυτό κλίμα, η ψήφιση του νόμου 3170 για τα ζώα συντροφιάς (καλοκαίρι του 2003) ήταν λογικό να αποτελέσει τομή στη σχετική συζήτηση που βρισκόταν την εποχή εκείνη σε εξέλιξη. Ο νόμος υπήρξε ατελής και σε πολλά σημεία ασαφής ή/και προβληματικός (βλ. και τις αντιρρήσεις της στήλης, 24/05/03), ωστόσο για πρώτη φορά βρισκόμασταν μπροστά σε ένα νομοθέτημα που επιτέλους έδινε σημασία -επομένως και κάποιου τύπου νομική οντότητα- στα αδέσποτα ζώα. Οπως και να έχει, σοβαρές ενστάσεις διατυπώθηκαν ως προς τις ρυθμίσεις που αφορούσαν τη θανάτωση των «επικίνδυνων», «ανάπηρων» ή «γηραιών» σκύλων, καθώς και την απαγόρευση επανατοποθέτησης των στειρωμένων και καταγεγραμμένων πλέον ζώων σε περιοχές με νοσοκομεία, σχολεία, αθλητικά κέντρα κ.ο.κ. Μια «διασταλτική» ερμηνεία των σχετικών διατάξεων θα επέτρεπε την ανεξέλεγκτη θανάτωση πάμπολλων ζώων, ενώ η απαγόρευση της γειτνίασης των ζώων με σχολεία και αθλητικά κέντρα θα καθιστούσε περίπου αδύνατη την επιστροφή τους στα σημεία από όπου είχαν περισυλλεγεί.


Εκτός αυτού, ο νόμος προϋπέθετε τη δημιουργία υποδομών περισυλλογής και υποδοχής των ζώων από τους δήμους, πρόβλεψη που δικαίως αντιμετωπίστηκε με επιφυλακτικότητα από πολλά φιλοζωικά σωματεία. Ακόμη, πολλές αντιδράσεις αφορούσαν προβλήματα που ανέκυπταν από τη χρηματοδότηση των σχετικών προγραμμάτων, καθώς και από την προβλεπόμενη από το νέο νόμο συνεργασία των δήμων με τα σωματεία.


Ας σημειωθεί ότι ο οργανωμένος φιλοζωικός χώρος εμφανίζεται από χρόνια διασπασμένος (ωχριά μπροστά του η πολυδιάσπαση της αριστεράς), ενώ οι έντονες μεταξύ ορισμένων σωματείων αντιπαλότητες προκαλούν απογοήτευση στους μοναχικούς ζωόφιλους που κάνουν ό,τι περνά από το χέρι -και την τσέπη τους- προκειμένου να ανακουφίσουν τα ταλαιπωρημένα αδέσποτα της γειτονιάς τους.


Σύντομα, η «κόντρα» για τα αδέσποτα θα έπαιρνε αναπάντεχη τροπή, καθώς η όλη συζήτηση θα μετατοπιζόταν στο ζήτημα της «εξαγωγής» αδέσποτων ζώων στο εξωτερικό. Το πρόβλημα ήταν γνωστό από καιρό, ενώ τον Αύγουστο του 2002 είχε δημοσιευτεί στο «Βήμα» η καταγγελία της Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Ερευνα της Εξαγωγής Αδέσποτων Σκύλων (ΟΠΕΕΑΣ), σύμφωνα με την οποία αδέσποτα σκυλιά εξάγονται σε δυτικοευρωπαϊκές χώρες για να χρησιμοποιηθούν ως πειραματόζωα ή για να αξιοποιηθεί το δέρμα τους σε παιχνίδια και στο παραεμπόριο γούνας. Κατά την ίδια πάντοτε καταγγελία, την οποία συνυπέγραφαν 103 ζωόφιλοι (πολιτικοί, καλλιτέχνες κ.ά.), ο αριθμός των εξαγόμενων ζώων υπολογιζόταν σε 5.000-6.000 σκυλιά.



Σωτηρία ή καταδίκη;


Η πρακτική της αποστολής ζώων στο εξωτερικό για υιοθεσία συνιστούσε από χρόνια τρέχουσα πρακτική συγκεκριμένων σωματείων ή/και ιδιωτών. Βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών της διαδικασίας αυτής υπήρξε εξαρχής η ανάγκη σωτηρίας των ελληνικών αδέσποτων μέσω της φυγάδευσής τους από μια χώρα όπου τα ζώα υποφέρουν τα πάνδεινα σε κοινωνίες στις οποίες η αγνή ζωοφιλία συνιστά τρόπο ζωής. Σε στενή συνεργασία με ομόλογες οργανώσεις του εξωτερικού, τα εγχώρια αυτά σωματεία, τα οποία συχνά διευθύνονται από ζωόφιλους καταγόμενους από κάποια δυτικοευρωπαϊκή χώρα, εμφανίζουν συστηματικά την Ελλάδα ως τόπο ακραίου βασανισμού των ζώων, ενώ από τις ιστοσελίδες τους εκτοξεύεται συχνά η απειλή τουριστικού μποϊκοτάζ της χώρας λόγω των κρουσμάτων κακομεταχείρισης των αδέσποτων. Είναι προφανές ότι η αποστολή ζώων στο εξωτερικό εμφανίζεται στη λογική αυτή ως η ενδεδειγμένη λύση σε ένα χρόνιο ελληνικό πρόβλημα.

Στην άλλη άκρη του φιλοζωικού φάσματος, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν -αλλά σαφώς λιγότεροι όσοι τολμούν να διατυπώσουν ευθαρσώς τη διαφωνία τους- ότι οι υιοθεσίες ζώων στο εξωτερικό δεν εξασφαλίζουν πάντοτε μια καλύτερη τύχη στα «εξαγόμενα» ζώα. Κατά τη γνώμη τους, ο αριθμός των ζώων που αποστέλλονται στο εξωτερικό είναι πολύ μεγαλύτερος από εκείνον που μπορεί να απορροφηθεί μέσω υιοθεσιών, ενώ αρκετές από τις χώρες υποδοχής, οι οποίες παρουσιάζονται ως επίγειοι παράδεισοι ανιδιοτελούς ζωοφιλίας, προβλέπουν τη θανάτωση των ζώων που παραμένουν αδιάθετα στα κυνοκομεία. Εναντίον ορισμένων από τις χώρες αυτές έχει εξάλλου κινηθεί η διαδικασία παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την παραβίαση των ευρωπαϊκών οδηγιών ως προς τη χρήση ζώων σε πειράματα, στο δε Ευρωκοινοβούλιο έχουν κατά καιρούς κατατεθεί στοιχεία για τη συχνή καταστρατήγηση της οδηγίας 86/609 που αποτελεί την οδηγία-πλαίσιο για τα θέματα αυτά. Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε προσφυγή της Γαλλίας κατά οδηγίας του 2003 που προβλέπει την προοδευτική απαγόρευση πειραμάτων σε ζώα από εργαστήρια παρασκευής καλλυντικών.


Ταυτόχρονα, η ύπαρξη ενός παράνομου αλλά εξαιρετικά επικερδούς εμπορίου ζώων (pet trafficking), αδέσποτων και μη, προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία για την τελική κατάληξη των εξαγόμενων ζώων, ανεξάρτητα από τις προθέσεις κάποιων από τους εξαγωγείς τους. Ετσι, η επίδειξη φωτογραφιών με τα ελληνικά αδέσποτα να ξαπλώνουν ανέμελα σε δυτικοευρωπαϊκούς καναπέδες δεν θεωρείται επαρκής απόδειξη για την τύχη που περιμένει όλα ανεξαιρέτως τα εξαγόμενα ζώα.



Εμφύλιος

Η διένεξη σχετικά με την αποστολή αδέσποτων ζώων στο εξωτερικό παρέμενε έως πρόσφατα «βουβή», περίπου άγνωστη στους αμύητους. Δύο, ωστόσο, επεισόδια ήρθαν να δώσουν δημοσιότητα στην υπόθεση, αποκαλύπτοντας εκτός όλων των άλλων την ένταση της διαμάχης: τον Μάρτιο του 2004, με παρέμβαση της προέδρου της Συνομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων εμποδίστηκε μια αποστολή σκυλιών και γατιών από το αεροδρόμιο της Αθήνας στη Γερμανία και το Βέλγιο, ενώ τον Φεβρουάριο του 2005 σταμάτησε προσωρινά στο λιμάνι του Πειραιά η αποστολή 58 αδέσποτων σκύλων στη Γερμανία. Με αφορμή τα δύο αυτά γεγονότα, οι τόνοι ανέβηκαν, οι αλληλοκατηγορίες έγιναν περισσότερο ρητές, ενώ οι υποστηρικτές των εξαγωγών επιστράτευσαν και πάλι την πίεση της «ζωόφιλης κοινής γνώμης» των χωρών υποδοχής των ζώων και επιχείρησαν -χωρίς αποτέλεσμα- να εξασφαλίσουν τη δικαστική καταδίκη εκείνων που εμπόδισαν την αποστολή του Μαρτίου 2004. Από την πλευρά τους, οι πολέμιοι των εξαγωγών υποστήριξαν ότι οι αποστολείς των ζώων παραβαίνουν συστηματικά την ισχύουσα νομοθεσία, παρουσίασαν δε και περιπτώσεις κατά τις οποίες ιδιώτες μετονομάζουν τα αδέσποτα σε «δεσποζόμενα» προκειμένου να διευκολυνθεί η έξοδός τους από τη χώρα. Ο εμφύλιος μεταξύ ζωοφίλων είχε πια ξεσπάσει.

Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκονται ομολογημένα ή ανομολόγητα οι πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες καθορίζουν τις προϋποθέσεις (και) για τις αποστολές ζώων στο εξωτερικό, και κυρίως η υπουργική απόφαση 280239/03. Σύμφωνα με αυτήν, για την έκδοση πιστοποιητικού υγείας από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες των νομαρχιών απαιτούνται: υπεύθυνη δήλωση ότι το ζώο δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για πειραματικούς ή άλλους επιστημονικούς σκοπούς, βιβλιάριο υγείας, πιστοποιητικό ηλεκτρονικής σήμανσης, αντίγραφο της υπεύθυνης δήλωσης παραλαβής από το δήμο, βεβαίωση του αναγνωρισμένου φιλοζωικού σωματείου της περιοχής προορισμού του ζώου με τα πλήρη στοιχεία του φυσικού προσώπου που θα το υιοθετήσει. Εφόσον γίνονταν σεβαστές, οι ρυθμίσεις αυτές θα εξασφάλιζαν σε μεγάλο βαθμό τα αδέσποτα που αποστέλλονται στο εξωτερικό.


Σύμφωνα ωστόσο με καταγγελίες, οι αρχές συνεχίζουν να μην ελέγχουν αποτελεσματικά τις μαζικές εξαγωγές αδέσποτων, ενώ ορισμένες Νομαρχιακές Διευθύνσεις Κτηνιατρικής εκδίδουν βεβαιώσεις χωρίς τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Αλέκου Αλαβάνου, ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Α. Κοντός παραδέχθηκε ότι τα στοιχεία που διαθέτει το υπουργείο είναι ελλιπέστατα, ότι υγειονομικά πιστοποιητικά που εκδίδονται από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Κτηνιατρικής δεν τηρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, καθώς και ότι εκκρεμεί ερώτημα του υπουργείου προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους προκειμένου να τροποποιηθεί επί το αυστηρότερο η ισχύουσα υπουργική απόφαση.


Την εικόνα αυτή μας επιβεβαίωσε ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής κ. Στύλας, ο οποίος δήλωσε αδυναμία να μας πληροφορήσει σχετικά με τον αριθμό των «εξαγόμενων» ζώων. Από την πλευρά του, ο κ. Τσιγκουνάκης, υπεύθυνος της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Νομαρχίας Χανίων μας εξήγησε ότι πρόσφατο έγγραφο της υπηρεσίας του με τίτλο «Πρόγραμμα αντιμετώπισης αδέσποτων σκύλων» (08/06) στοχεύει να κάνει σαφές σε όσους δεν γνωρίζουν ή κάνουν ότι δεν γνωρίζουν την ακριβή διαδικασία αποστολής ενός ζώου στο εξωτερικό. Το έγγραφο αναφέρει μεταξύ άλλων ότι για να σταλούν ζώα για υιοθεσία στο εξωτερικό απαιτείται υγειονομικό πιστοποιητικό αρμόδιας Κτηνιατρικής Αρχής που εκδίδεται μόνο αν δοθούν οι προβλεπόμενες εγγυήσεις και υποβληθούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά.




Ναι στις αποστολές


Για το πρόβλημα της αποστολής αδέσποτων στο εξωτερικό ζητήσαμε τη γνώμη της Αμαλίας Κατσούλα, πληρεξούσιας δικηγόρου του Παγκρητίου Συλλόγου «Κιβωτός του Νώε» και του Γερμανικού Συλλόγου «Arche Noah Kreta», και Προέδρου του σωματείου «Φίλοι των ζώων» Κορινθίας. Η κυρία Κατσούλα έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα υπέρ της εξαγωγής αδέσποτων ζώων και έχει καταφερθεί κατά της ισχύουσας ελληνικής νομοθεσίας. Τη ρωτήσαμε αν θεωρεί περίεργα τα κίνητρα και αστήρικτα τα επιχειρήματα όσων διαφωνούν με τις εξαγωγές αυτές.


«Η χρήση και μόνο του όρου 'εξαγωγή', ευτελίζει το έργο των σωματείων, παραπέμποντας, στην κατά λεξικό ερμηνεία, 'πώληση στο εξωτερικό'», μας απάντησε. «Η Ευρώπη δε θεωρείται εξωτερικό, εφόσον δεν υπάρχουν πλέον σύνορα και τα σωματεία δεν κάνουν εμπορία, αλλά επιτελούν εθελοντικό έργο. Το ενδιαφέρον των διαφωνούντων έχει επικεντρωθεί αποκλειστικά στα ζώα που φεύγουν και όχι στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης αυτών που ζουν, διακινούνται, πωλούνται και πεθαίνουν εδώ. Αν απαιτούσαν με την ίδια εμμονή την καθιέρωση ανάλογων προϋποθέσεων και ελέγχων για τις μετακινήσεις ζώων εντός της χώρας, με αυτές εκτός της χώρας, φροντίζοντας ταυτόχρονα για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των αδέσποτων, ίσως πειθόμουν για τις καλές προθέσεις. Τώρα όμως τις αμφισβητώ. Οι κατηγορίες περί παράνομης εμπορίας ζώων για ιατρικούς και άλλους σκοπούς στην Ευρώπη έχουν αποδειχθεί, μέχρις στιγμής, επιστημονική φαντασία. Κανένα στοιχείο δεν υπάρχει που να συνδέει τα ελληνικά σωματεία με κάποια παράνομη δραστηριότητα. Η περίπτωση της 'Κιβωτού' που πρόσφατα απασχόλησε τη δικαιοσύνη και τον Τύπο ενισχύει την άποψη ότι οι καταγγέλλοντες διαθέτουν νοσηρή φαντασία, όμως η ζημία που έχει προκληθεί απ' αυτήν την κλιμακούμενη διασπορά φημών και εικασιών είναι ανεπανόρθωτη και αποτελεί οργανωμένο σχέδιο διάλυσης του ζωοφιλικού κινήματος».

* Εχετε εικόνα για τον αριθμό των ζώων που έχουν εξαχθεί τα τελευταία χρόνια; Ολα τα σωματεία που εμπλέκονται στη διαδικασία αυτή είναι υπεράνω υποψίας; Είναι δηλαδή σε κάθε περίπτωση διασφαλισμένη η τύχη των ζώων;


«Δεν γνωρίζω τον αριθμό των ζώων που ταξιδεύουν εκτός συνόρων και ως δικηγόρος έχω μάθει να μη θεωρώ κανένα υπεράνω υποψίας. Ομως γνωρίζοντας καλά α)την υποδομή και ποιότητα του έργου των ευρωπαϊκών οργανισμών προστασίας ζώων και β)την αυστηρότατη νομοθεσία των ευρωπαϊκών χωρών που δέχονται ζώα μας, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι τα Ελληνικά αδέσποτα έχουν σαφώς καλύτερη τύχη από αυτήν που τους επιφυλάσσουμε εδώ». (Σημείωση: στην αρχική απάντησή της, η κυρία Κατσούλα είχε αναφερθεί σε «6-7.000 ζώα που φεύγουν ετησίως»).


* Προτείνετε την κατάργηση του νόμου 3170/03. Ο λόγος είναι η προβλεπόμενη διαδικασία εξαγωγής ή, γενικότερα, οι διατάξεις του και για άλλα ζητήματα;


«Είμαι υπέρ της συνταγματικής κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των ζώων και της ριζικής αναθεώρησης του νομοθετικού πλαισίου προστασίας τους, επί το αυστηρότερον. Ο 3170/2003 νομιμοποιεί την παραμονή των αδέσποτων στους δρόμους, παραβλέποντας ότι τα ζώα συνοδείας χρειάζονται σπίτι και οικογένεια. Δεν προβλέπει κυρώσεις για τους αυθαιρετούντες δήμους, ούτε τα μέσα ελέγχου της εφαρμογής του. Τέλος και κυρίως καταργεί το ρόλο των ζωοφιλικών σωματείων και ανοίγει δρόμο σε κάθε αυθαιρεσία με την καθιέρωση της ανύπαρκτης σήμανσης με ιμάντα που παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Οι πανηγυρισμοί, επομένως, ταιριάζουν στους αφελείς, στους αδαείς και σε όσους 'στήνουν μαγαζιά' με τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Οι υπόλοιποι καταθέτουμε υπομνήματα που παραλαμβάνονται ευγενικά και τοποθετούνται εκεί που βολεύει. Στον κάλαθο των αχρήστων».




Εφαρμογή της νομοθεσίας


Στον αντίποδα των θέσεων αυτών βρίσκεται η προσέγγιση της Πόπης Μπάκα, συνεργάτριας του περιοδικού «Δαίμων της Οικολογίας». Οι λόγοι για τη συστηματική ενασχόλησή της με τις αποστολές ζώων στο εξωτερικό είναι τρεις, σημειώνει η κυρία Μπάκα: «1. Οι απίστευτα μεγάλοι αριθμοί αδέσποτων που φεύγουν κάθε χρόνο για τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. 2. Το γεγονός ότι οι χώρες-αποδέκτες έχουν αδέσποτα που θανατώνονται λίγες ημέρες μετά την περισυλλογή τους. Κάποιες από αυτές τις χώρες έχουν παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για χρήση αδέσποτων για πειραματικούς σκοπούς και άλλες παραβιάσεις της σχετικής νομοθεσίας. Ακόμη, το ότι σ' αυτές τις χώρες αδέσποτα χρησιμοποιούνται ...παντοιοτρόπως (δοκιμές όπλων, γούνες, μεταφορές ναρκωτικών, λουκάνικα). 3. Η άρνηση να δηλωθούν τα στοιχεία των νέων ιδιοκτητών που υιοθετούν ζώα».


* Γιατί, κατά τη γνώμη σας, η σχετική δημόσια συζήτηση έχει πάρει τη μορφή μιας εξαιρετικά οξείας αντιπαράθεσης μεταξύ εμπλεκόμενων και μη σωματείων/ατόμων;

«Είναι απορίας άξιο πώς σωματεία ή φυσικά πρόσωπα, που υποτίθεται πως διαθέτουν επί πλέον ευαισθησίες, προκαλούν διαμάχες τέτοιας οξύτητας και επιδίδονται σε φρασεολογία που πολύ απέχει από το να θεωρείται πολιτισμένη. Κατά τη γνώμη μου, μόνον σε περιπτώσεις που κάποιοι έχουν άδικο και ενεργούν πέρα από τη νομιμότητα μπορεί να επιλέγουν την πολεμική αντί της συμμόρφωσης με όσα ο νόμος ορίζει. Είναι προφανές ότι αυτές οι δράσεις προκαλούν και την ανάλογη αντίδραση. Ενώ μόλις πριν ενάμιση χρόνο ψηφίστηκε ο νόμος για τα ζώα συντροφιάς, όπου τα σωματεία εκπροσωπήθηκαν στη διάρκεια της συζήτησής του στη Βουλή, ξαφνικά προέκυψαν ριζικές διαφωνίες σε βασικά σημεία του (αφορούν κυρίως τη δυνατότητα επανένταξης των αδέσποτων ζώων και το νέο ρόλο των ζωόφιλων που καθορίζει ο νόμος, που από «διαχειριστές των ζώων» τους κάνει «ελεγκτές των Δημάρχων»). Ομως οι διαφωνίες δεν εκφράστηκαν όταν έπρεπε, άγνωστο γιατί, ενώ θεωρείται «επείγουσα ανάγκη» η κατάργηση του νόμου».


* Και πώς κρίνετε το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο; Σκέφτεστε περαιτέρω βελτιώσεις που θα διασφάλιζαν καλύτερα τα «εξαγόμενα» ζώα;


«Η ψήφιση ενός νόμου για τα ζώα συντροφιάς στην Ελλάδα είναι από μόνη της θετική. Το νέο θεσμικό πλαίσιο δυστυχώς δεν έχει προβλέψει κυρώσεις για όσους δεν εφαρμόζουν το νόμο, όχι μόνον για τα 'εξαγόμενα' ζώα αλλά γενικά για τα αδέσποτα. Ετσι, παρά τις καλές προθέσεις, οι σχετικές διατάξεις παραμένουν κενό γράμμα ή ευχολόγιο. Ο νόμος 3170 πρέπει να συμπληρωθεί άμεσα για να αποτελέσει το σωστό πλαίσιο προστασίας των ζώων συντροφιάς. Αν η πολιτεία θελήσει πραγματικά να σκύψει πάνω στο θέμα, θα πρέπει άμεσα να το κάνει στην πράξη. Είναι απαράδεκτο οι εκπρόσωποι μιας ευνομούμενης πολιτείας να καταστρατηγούν τη νομοθεσία χωρίς επιπτώσεις, να μην κινητοποιούνται στην περίπτωση των καταγγελιών, να 'κρύβονται', να δηλώνουν αναρμοδιότητα και να εναποθέτουν τη λύση των προβλημάτων στις δικαστικές διαμάχες μεταξύ πολιτών. Αυτό είναι επιεικώς ανεύθυνο και θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τις εκστρατείες δυσφήμησης της χώρας ...μέσω των αδέσποτων. Θα πρέπει κάποτε η εφαρμογή της νομοθεσίας να γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Ωστόσο, ακόμη και τον ελλιπή νόμο είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να τον τηρούμε. Οσοι πιστεύουν το αντίθετο, ας εξηγήσουν τι θα συνέβαινε αν κάποιοι Ελληνες καταπατούσαν αμερικάνικους ή γερμανικούς νόμους, γιατί δεν τους βολεύουν στις δράσεις τους, ενώ παράλληλα απαιτούσαν την κεφαλή επί πίνακι όσων αγγίζουν το θέμα (ζωόφιλων πολιτών, κρατικών λειτουργών, δημοσιογράφων και κτηνιάτρων)».




Τα αδέσποτα στο Ευρωκοινοβούλιο


Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ασχολείται αρκετά συστηματικά με τα ζητήματα που αφορούν την προστασία των ζώων, έχει δε επανειλημμένα δείξει ευαισθησία για την τύχη των ελληνικών αδέσποτων. Τη σχετική εμπειρία του από τις συζητήσεις, τις πρωτοβουλίες και τα διαβήματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μάς μεταφέρει στις γραμμές που ακολουθούν ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού:


«Στην ΕΕ η πολιτική για την προστασία ή καλύτερα για την ευημερία των ζώων βασίζεται όπως όλες οι άλλες σε ρητή αναφορά της ίδιας της Συνθήκης. Δεν είναι συνολική και ολοκληρωμένη, όπως θα ήταν π.χ. ένας κώδικας, αλλά περιλαμβάνει ρυθμίσεις για επιμέρους ζητήματα, όπως αυτά προκύπτουν κατά καιρούς, κυρίως μετά από διαβήματα και πιέσεις ενδιαφερομένων (οργανώσεων, πολιτών, κομμάτων) κατευθείαν στα όργανα της Eνωσης ή σε εθνικές Κυβερνήσεις που στη συνέχεια έφεραν το θέμα στο επίπεδο της Ενωσης. Κύριο και συστηματικό ρόλο παίζουν σχετικώς η Γκρηνπής, το WWF, το BirdLife και το Eurogroupe for Animal Welfare.


Αυτό το τελευταίο είναι και η αναφορά μιας ειδικής διακομματικής ομάδας (από τις πολυπληθέστερες) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε αυτό το πλαίσιο τέθηκε π.χ. πολλές φορές η υπόθεση των 'αδέσποτων' με αποτέλεσμα επανειλημμένα συλλογικά διαβήματα στην Κομισιόν και στην Ελληνική Κυβέρνηση. Φυσικά και από άλλες πλευρές έγιναν ανάλογα, όπως π.χ. η παρέμβαση ελληνικής φιλοζωικής οργάνωσης με έδρα το Λονδίνο που έφτασε μέχρι να πληρώσει τη μετεκπαίδευση στελέχους του υπουργείου Γεωργίας για να βοηθήσει στην κατάρτιση και την εφαρμογή της νομοθεσίας για τα αδέσποτα! Εντονη επίσης υπήρξε η δράση ελληνικών φιλοζωικών οργανώσεων (με μαζικά διαβήματα, επιστολές, e-mails κ.λπ. στους ευρωβουλευτές και την Κομισιόν).


Κάθε φορά που η Ελλάδα είχε την Προεδρία της ΕΕ και που οι εκπρόσωποί της έρχονταν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να παραστούν στις συνεδριάσεις της Ολομέλειας ή Επιτροπών, ένα από τα πρώτα θέματα που τους έθεταν ευρωβουλευτές όλων των παρατάξεων αφορούσε τη νομοθεσία και την πολιτική για τα αδέσποτα, όπως και τα σχετικά με τη μεταφορά των ζώων (είχαν προβληθεί στη διακομματική Ομάδα οι εικόνες φορτοεκφόρτωσης μοσχαριών σε ελληνικό λιμάνι υπό συνθήκες εξοργιστικές και για τον πιο κυνικό...), τα πτώματα ζώων στους αυτοκινητοδρόμους, τις απίστευτες (και σαφέστατα καταγραμμένες...) συνθήκες λειτουργίας των σφαγείων ή τις σφαγές εκτός σφαγείων (αλλά μπροστά στο πελάτη και τα ...παιδάκια του) και άλλα παρόμοια και απεχθή.


Επιπλέον, η Ελλάδα ήταν και παραμένει αντικείμενο κριτικής και καταγγελιών για τη στάση της σχετικά με γενικότερα, διεθνή, ζητήματα της πολιτικής για τα ζώα: δεν εφαρμόζει τις διεθνείς συνθήκες για την απαγόρευση του εμπορίου προϊόντων από είδη υπό εξαφάνιση (φιλμ με εμπόριο γούνας από τέτοια είδη στην πλατεία Συντάγματος...). Αδρανεί μπροστά στις έντονες καταγγελίες για τις εισαγωγές προϊόντων από δέρμα σκύλου και γάτας, που πλασάρονται (κυρίως από την Κίνα) σε όλη την Ευρώπη με ψευδείς ετικέτες, πράγμα που συν τοις άλλοις αποτελεί και εξαπάτηση του καταναλωτή. Δεν φαίνεται να παίζει και πολύ θετικό ρόλο στη διεθνή επιτροπή για την προστασία της φάλαινας, όπου κατηγορείται ότι ευνοεί τις θέσεις για την άρση της απαγόρευσης της μαζικής φαλαινοθηρίας. Γενικώς δηλαδή ο 'φάκελος' της χώρας μας είναι από τους πιο βεβαρημένους στην ΕΕ. Ισως γι αυτό και υπήρχε ανέκαθεν μια αμοιβαία αντιπάθεια ανάμεσα στην εκάστοτε Κυβέρνηση μας και την Επιτροπή Περιβάλλοντος του ΕΚ, κάτι που είχε συνέπειες και στη διαχείριση άλλων ζητημάτων, με την καχυποψία να βασιλεύει, καμιά φορά και άδικα ή υπερβολικά. Ολα εδώ πληρώνονται, που λένε. Αλλά άντε να πείσεις και τον υπουργό Γεωργίας ή Περιβάλλοντος...».